درباره تفکیک از مبدا چه میدانید؟ 2 گروه اصلی برای تفکیک پسماند
قبل از اینکه هر مادهای بازیافت شود، باید آن را از زبالههای اولیه جدا و دستهبندی کرد. جداسازی را میتوان در مرکز جمعآوری ضایعات یا در یک مرکز پردازش مرکزی انجام داد. اما بهترین روش آن تفکیک از مبدا است. تفکیک از مبدا، توسط شهروندان انجام میشود که روزنامهها، بطریها، قوطیها و دیگر زبالههای ازاینقبیل را جداگانه تفکیک کرده و بهصورت مجزا برای جمعآوری ارسال میکنند.
تفکیک از مبدا پسماند به معنی جداسازی زبالهها به چند گروه است. سادهترین نوع تفکیک پسماند، تقسیم به دو گروه تر و خشک است. انواع زباله خشک را میتوان در گروه کاغذ و محصولات وابسته به چوب و غیره یافت و زباله تر نیز مانند باقیمانده مواد غذایی است. منطق پشت برنامه ساده است. فضاهای دفن زباله در حال اتمام است، بنابراین باید میزان زبالههای خود را کاهش دهیم. با وادارکردن مردم به جداسازی زبالههای خود برای بازیافت، بهحداقلرساندن میزان زبالههای موردنیاز برای دفع کمک میکند.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleشناخت انواع زباله خشک و زباله تر
زبالههای تر که اکثرشان قابلیت تبدیلشدن به کمپوست را دارند شامل پسماند ناشی از مواد خوراکی یعنی انواع میوه و غذاها است. زباله خشک نیز شامل انواع مواد از منشا چوب (مثل کاغذ)، فلز (لوازم الکتریکی و الکترونیکی و غیره) یا پلاستیک و انواع محصولات از جنس شیشه میباشد. زبالههای خشک، قابلیت استفاده مجدد یا بازیافت و استفاده بهعنوان ماده اولیه در بخش تولید را دارند.
کمپوست زباله تر
کمپوست کردن عبارت است از تجزیه پسماند تر توسط باکتریها. عمل تجزیه به دو صورت هوازی و بیهوازی انجام میشود. چنانچه مواد آلی بهجز پلاستیک، چرم و لاستیک از پسماندهای شهری جدا شوند و در معرض تجزیه میکروبی قرار گیرند، محصول باقیمانده پس از فعالیتهای میکروبی کمپوست نامیده میشود. بر اساس گزارشهای سازمانهای بینالمللی روزانه بین 3/5 تا 4 میلیون تن پسماند در سراسر دنیا تولید میشود که متوسط جهانی مواد قابل کمپوست در پسماند، 40 درصد است. تحقیقات انجامشده نشان میدهد کمپوست حاصل از پسماند میتواند جایگزین یکسوم نیاز کود در بخش کشاورزی باشد.
از فرهنگسازی تا اجبار تفکیک از مبدا
تفکیک از مبدا در برخی کشورها اجباری است؛ درحالیکه در برخی دیگر اختیاری است. بسیاری از شهرها در کشورهای توسعهیافته سطلهای بازیافت را برای ساکنان فراهم میکنند تا با مواد قابل بازیافت پر شوند و در روز جمعآوری در کنار سطلهای زباله قرار گیرند.
در مناطقی که جمعآوری زباله تر و خشک در دسترس نیست، ساکنان اغلب این زبالههای جداسازی شده از مبدا را به مراکز بازیافت تحویل میدهند و میتوانند به ازای آن مبلغی نیز دریافت کنند. برای موفقیت برنامههای تفکیک از مبدا، مشارکت شهروندان ضروری است. گاهی اوقات مشوقهایی برای افزایش مشارکت، مانند کاهش هزینههای جمعآوری زباله برای بازیافت کنندگان، اجرا میشود.
در تحقیقی که سال 2014 تحت عنوان افزایش سرعت و ظرفیت بازیافت زبالههای خانگی انجام شد، محققین به این نتیجه رسیدند که بهترین و مؤثرترین راه در جهت تفکیک زباله توسط اهالی خانه انجام میگیرد؛ لذا ایجاد فرهنگ مدیریت پسماند از مهمترین اقدامات احساس میشود. درنتیجه با ارتقا فرهنگ و آموزش در بین شهروندان میتوان فرایند مدیریت تفکیک زباله از مبدأ ارتقا و تسریع بخشید.
نکاتی دیگر در مورد تفکیک از مبدا
مواد قابل بازیافت (زباله خشک) خانگی را میتوان در یک ظرف (همه مواد قابل بازیافت باهم در یک ظرف مخلوط شوند) یا در ظروف جداگانه برای هر ماده (بهعنوانمثال، شیشه، روزنامه، آلومینیوم) تفکیک کرد.
بسیاری از مشاغل نیز بهراحتی میتوانند زبالههای جامد خود را جدا کنند. این کار میتواند بهسادگی قراردادن سطلهای بازیافت در کنار سطلهای عادی انجام شود. یکی از رایجترین زبالههای بخش اداری مقوا و کاغذ است (13 درصد از زبالههای جامد شهری را شامل میشوند). کاغذ هنگامیکه توسط زبالههای دیگر آلوده میشود، ممکن است برای بازیافت مناسب نباشد. برخی از کسبوکارها برای جداکردن مقوای و کاغذ جهت بازیافت آسانتر، سطلهایی مجزا برای آن قرار میدهند.
جداسازی ضایعات پیش از جمعآوری توسط ماشین حمل زباله منجر به جریان زباله همگنتر و با کیفیت بالاتر میشود. ضایعات جداشده از مبدا کمتر توسط مواد دیگر آلوده میشوند و بازیابی آنها برای بازیافتکنندگان آسانتر و کمهزینهتر است؛ بنابراین، زباله تفکیکشده از مبدا ارزش بالاتری را برای بازیافت دارد. علاوه بر این، تفکیک زباله خشک ممکن است عملکرد زیستمحیطی و کارایی اقتصادی گزینههای تصفیه زباله را بهبود بخشد.
تفکیک از مبدا و استراتژیهای مدیریت پسماند
برنامههای جداسازی از مبدا میتوانند اثرات نامطلوب محلهای دفن زباله یا زبالهسوز را کاهش دهند. بهعنوانمثال، باتریها و مواد شیمیایی خانگی میتوانند سمیت شیرابههای دفن زباله، انتشار هوا از زبالهسوزها و خاکستر زبالهسوز را افزایش دهند. علاوه بر این، برخی از ضایعات غیر قابل احتراق، مانند شیشه، میتوانند کارایی زبالهسوزها را کاهش دهند.
زبالههای قابل بازیافت و پسماند ویژه را میتوان بدون برنامههای تفکیک از مبدا از جریان زباله جداسازی کرد. بسیاری از جوامع، تفکیک زباله پس از جمعآوری را، راحتتر یا مقرونبهصرفهتر میدانند. در این برنامهها، زبالههای قابل بازیافت و ویژه، بهصورت دستی یا مکانیکی در ایستگاههای انتقال یا تأسیسات بازیابی مواد جدا میشوند.
جداسازی مواد بازیافتی به این روش ممکن است به نیروی کار بیشتر و هزینههای انرژی بیشتر نیاز داشته باشد، اما برای ساکنان راحتتر است؛ زیرا به تلاش اضافی فراتر از روشهای دفع زباله معمولی نیاز ندارد. این کار برای مناطق کمجمعیت و درحالیکه هزینه تفکیک و دفن در مقابل هزینه و زمان فرهنگسازی بهصرفهتر باشد منطقی به نظر میرسد.
زبالههای باقیمانده معمولاً به موادی اطلاق میشود که پس از پردازش (از طریق یک مرکز پردازش و یا تفکیکشده از مبدا) باقی میمانند و به محل دفن زباله فرستاده میشوند. با بهبود کیفیت مواد جمعآوریشده برای بازیابی، درنتیجه افزایش نرخ بازیافت، جداسازی منبع میتواند حجم زبالههای باقیمانده به محل دفن را کاهش دهد.
تفکیک از مبدا ممکن است تنها بخشی از یک برنامه کلی بازیافت هر کشور باشد. در نهایت این موضوع به نوبه خود یکی از اجزای استراتژیهای جامعتر مدیریت زباله هستند. برای کاهش اثرات زیستمحیطی دفع زباله، آژانس حفاظت از محیطزیست (EPA)، جوامع را تشویق میکند تا استراتژیهایی را برای کاهش استفاده از محل دفن زباله و کاهش خطرات و ناکارآمدیهای سوزاندن ایجاد کنند که تفکیک از مبدا از مهمترین استراتژیهای هر جامعه برای بهینهکردن مدیریت پسماند است.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
از 1 تا 5 امتیاز بدهید.
میانگین امتیاز: / 5. تعداد رأیها:
اولین نفری باشید که رأی میدهد!
ما متأسفیم که این مقاله اصلاً برای شما مفید نبود!
لطفاّ به ما در بهبود آن کمک کنید.
به ما در اصلاح آن کمک میکنید؟
محمدمهدی نبی
سلام. من محمدمهدی نبی دانشجوی کارشناسی ارشد مهندس عمران- مهندسی محیط زیست در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و علاقهمند به مباحث محیط زیست و توسعه پایدار و مدیریت پسماند هستم.
دیدگاهتان را بنویسید