انرژی پاک در ایران
ایران چهارمین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی را دارد. با وجود منابع غنی هیدروکربنی، اخیراً علاقه زیادی به توسعه بخش انرژی پاک در ایران نشان داده شده است. علاوه بر این، بر اساس توافق پاریس در مورد تغییرات اقلیمی، ایران متعهد شدهاست که میزان انتشار دیاکسید کربن (CO2) را به میزان ۴ درصد با سرمایهگذاری داخلی به میزان ۱۷.۵ میلیون و یا ۱۲ درصد با کمک سرمایه گذاریهای بینالمللی به میزان ۳۵ میلیارد دلار، کاهش دهد.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleنیروگاههای ایران
قدمت اکثر نیروگاههای ایران ۴۰ سال است. بنابراین، بهدلیل منسوخ شدن فناوریها و خطوط انتقال و عدم استفاده از انرژی پاک در ایران، برق تولید شده در نیروگاهها با وجود ۳۰ میلیارد دلار هزینه سالانه برای سوخت نیروگاهها از بین میرود. امروزه بیشتر کارخانههای ایران از سوختهای فسیلی بهویژه گاز طبیعی استفاده میکنند. ۸۴.۸ درصد از برق در ایران در نیروگاههای حرارتی تولید میشود. بنابراین با در نظر گرفتن همه این موارد، انتظار میرود توربینهای کلاس F جایگزین توربینهای کلاس E نصب شده فعلی شوند و راندمان توربینها را از ۳۷.۲٪ تا ۵۸٪ افزایش دهند.
همچنین نیروگاههای متعارف جدیدی نیز ساخته میشود، بنابراین در پنج سال آینده، ۲۶ هزار مگاوات انرژی توسط نیروگاههای جدید تولید میشود. همچنین ایران در نظر دارد نیروگاههای معمولی را به نیروگاههای سیکل ترکیبی (CCPP) تبدیل کند. در حال حاضر سهم CCPP ها ۲۷ درصد است. ظرفیت تولید انرژی در CCPP تقریباً 20 هزار مگاوات است.
استفاده از سوختهای فسیلی در ایران
با توجه به استفاده از سوختهای فسیلی، در سال ۲۰۱۴، انتشار CO2 ایران ۶۰۲ میلیون تن بوده و این کشور را دهمین تولیدکننده گاز CO2 در جهان کردهاست. بخش انرژی کشور، ۳۳ درصد از انتشار CO2 در ایران را تشکیل میدهد. در این راستا، بر اساس برنامه پنج ساله ششم توسعه ایران، کشور قصد دارد تا پنج سال آینده ۵۰۰۰ مگاوات انرژی با استفاده از انرژیهای پاک تولید کند. علاوه بر این، این طرح ترویج انرژی پاک در ایران را بهمنظور اطمینان از تأثیر کمتر زیستمحیطی بر بخش انرژی کشور پیشبینی میکند.
نتایج توسعه انرژیهای پاک در ایران
توسعه انرژی پاک در ایران باعث بهبود امنیت انرژی، کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و تأمین نیاز برق داخلی است. علاوه بر این، این کشور امیدوار است که به یک قطب انرژی تبدیل شود که بتواند برق مازاد بر صادرات را به کشورهای همسایه صادر کند. علاوه بر این، توسعه انرژی های پاک در ایران برای جذب سرمایهگذاری خارجی در این بخش است، زیرا تأمین منابع مالی برای ساخت نیروگاه در ایران بزرگترین چالش است.
این کشور اهداف سرمایهگذاری ۶۰ میلیارد دلاری را تا سال ۲۰۲۵ تعیین کرده است که با وجود تحریمهای مرتبط با هستهای بسیار بلندپروازانه به نظر میرسد.
سازمان انرژی پاک در ایران
سازمان انرژی پاک در ایران بهمنظور جذب سرمایهگذاران خارجی، اصلاحات متعددی انجام دادهاست. این سازمان زیرمجموعهای از وزارت نیرو است که زیر نظر “شرکت هلدینگ تولید، انتقال و توزیع برق” (توانیر) فعالیت میکند و بهطور ویژه برای مسائل انرژیهای تجدیدپذیر تأسیس شدهاست.
ایران بهدلیل موقعیت جغرافیایی خود دارای پتانسیل انرژی پاک بالایی است. در دوره بین دهه ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۰، انرژی برق آبی بهسرعت در حال توسعه بود و ۱۴ درصد از برق تولید شده در کشور را در بر میگرفت. با این حال، بهدلیل شرایط خشکسالی اخیر، کشور باید برای منابع جدید تولید برق تصمیمی بگیرد.
در حال حاضر، ۲۰۰ مگاوات انرژی توسط منابع انرژی پاک در ایران، عمدتاً از منابع انرژی بادی و خورشیدی تولید میشود. انرژی بادی و خورشیدی بهدلیل ویژگیهای توپوگرافی، محبوبترین انرژیهای پاک در ایران هستند.
دولت ایران بهدلیل وجود کریدورهای پرپیچ و خم جریانهای اقیانوس اطلس، مدیترانه و اقیانوس هند، انرژی بادی را بر سایر منابع انرژی پاک در اولویت قرار میدهد. بر اساس گزارش سازمان انرژی پاک در ایران، ایران دارای ظرفیت انرژی بادی ۳۰ هزار مگاوات است. در حال حاضر ۱۵ نیروگاه بادی در ایران وجود دارد و کشور علاقهمند به ساخت تعداد بیشتری از آنها است.
بنابراین، در سپتامبر ۲۰۱۵، شرکت آلمانی-ایرانی GI Umweltconsult و دولت ایران برای ساخت نیروگاه بادی ۴۸ مگاواتی به ارزش ۴۶ میلیوندلار در خوزستان موافقت کردند. دانمارک نیز علاقمند به احداث نیروگاه بادی در ایران است.
پتانسیل ایران در تولید انرژی خورشیدی
همچنین پتانسیل عظیمی برای تولید انرژی خورشیدی وجود دارد. ایران به طور متوسط سالانه ۳۰۰ روز آفتابی دارد. DNI (تابش معمولی مستقیم) در ایران تا ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز است. به ویژه، مناطق مرکزی و جنوبی کشور مستعد دریافت تابش خورشیدی بالای ۵.۲-۵.۴ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز هستند.
انرژی زمین گرمایی در ایران
پتانسیل انرژی زمین گرمایی کشور نیز غیرقابل شک است. بر اساس مطالعات انجام شده در دانشگاه استنفورد، ایران دارای ۱۴ نقطه در سراسر کشور است که پتانسیل تولید انرژی زمین گرمایی را دارند. در حال حاضر ۱۳ حلقه چاه زمین گرمایی در مشکینشهر در شمال غرب ایران حفر شده است که ۵ حلقه چاه آن ۵ مگاوات تولید میکند.
در مجموع در حال حاضر ۵۹ هزار مگاوات از ظرفیت ۷۶ هزار مگاواتی انرژی در ایران تولید میشود. سهم انرژی های پاک در ایران کمتر از ۱٪ (۰.۳۲٪) است. برنامه ریزی شده است که تولید انرژیهای تجدیدپذیر در سالهای ۲۰۲۵ بهترتیب به ۷۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ مگاوات افزایش یابد.
ایران مصرف انرژی بالایی دارد و تقاضا هر سال در حال افزایش است. مصرف برق در ایران سالانه ۶.۵ درصد رشد میکند. پیشبینی میشود که مصرف برق تا سال ۲۰۳۰ به ۴۴۴ میلیون مگاوات ساعت برسد. علاوه بر این، نیروگاههای حرارتی قدیمی مقادیر زیادی CO2 منتشر میکنند. در این راستا، روی آوردن به انرژی پاک در ایران در کاهش انتشار گازهای گلخانهای، کاهش تقاضای هیدروکربن داخلی و جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی کمک میکند.
توسعه انرژی های پاک در ایران هم برای ایران و هم برای سرمایهگذاران بین المللی مفید است. در نتیجه توسعه انرژی پاک در ایران، کشور میتواند وابستگی به هیدروکربنها برای تولید انرژی را کاهش دهد که این امر باعث افزایش صادرات نفت و گاز و در نتیجه تأثیر مثبت بر بودجه کشور و همچنین ایران میشود. میزان انتشار CO2 را کاهش میدهد و با توجه به فناوریها و فرآیندهای جدید توسعه مییابد.
از سوی دیگر، سرمایهگذاران خارجی میتوانند از موقعیت جغرافیایی مطلوب ایران در زمینه سایتهای انرژیهای تجدیدپذیر، تعرفههای جدید خوراک و نرخ بازدهی بالا سود ببرند.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
از 1 تا 5 امتیاز بدهید.
میانگین امتیاز: / 5. تعداد رأیها:
اولین نفری باشید که رأی میدهد!
ما متأسفیم که این مقاله اصلاً برای شما مفید نبود!
لطفاّ به ما در بهبود آن کمک کنید.
به ما در اصلاح آن کمک میکنید؟
امید علیدوستی
سلام. من امید علیدوستی مهندس عمران از دانشگاه شهرکرد و علاقهمند به مباحث محیط زیست و توسعه پایدار هستم.
دیدگاهتان را بنویسید