6 گام ضروری در تهیه گزارش ESG
در دنیای کنونی، فاکتورهای محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی (ESG) برای عملکرد کلی و بقای شرکت و سازمان شما بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارند. تهیه گزارش ESG به عنوان ابزاری حیاتی برای شرکتهایی که میخواهند تعهد خود به شیوههای کسبوکار مسئولانه و اخلاقی را نشان دهند، پدیدار شده است.
برای اینکه از پیشرفتهای مداوم در این زمینه عقب نمانید، کسبوکار شما باید درک درستی از فرآیند گزارشدهی ESG، و همچنین بهترین شیوههای این حوزه که میتواند به تلاشهای شما برای پایداری و مسئولیت اجتماعی کمک کند، داشته باشد. پیش تر با مفاهیم اولیه گزارش پایداری در سازمان ها و شرکت آشنا شدیم. در این مقاله، به جنبه های اصلی گزارش ESG می پردازیم و شما را با جزئیات بیشتری از تهیه گزارش پایداری یا ESG آشنا میکنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleگزارشدهی ESG چیست؟
گزارشدهی ESG روندی است که شرکتها از آن برای ردیابی، مستندسازی و افشای عمومی پیشرفت خود بهسمت اهداف ESG استفاده میکنند.
فرایند تهیه گزارش ESG شبیه به گزارشدهی مالی شرکتها است، با این تفاوت که اینجا به جای معیارهای حسابداری، به انتشار اطلاعات و معیارهای کیفی ESG میپردازد. این معیارها شامل موارد زیر میشوند:
- معیارهای محیط زیستی: مانند میزان تولید پسماند و مصرف منابع
- معیارهای اجتماعی: مانند نسبت حقوق زنان و مردان و سرمایهگذاری اجتماعی
- معیارهای حاکمیت شرکتی/ سازمانی: مانند موارد تقلب و میزان حقوق مدیران اجرایی
چرا تهیه گزارش ESG برای شرکت ها مهم است؟
اهمیت گزارشگری ESG را نمی توان نادیده گرفت. ذینفعان (stakeholders) دیگر آن را یک عمل داوطلبانه برای کسب و کار نمی دانند، بلکه به عنوان منبع مهمی از داده ها به آن نگاه می کنند. مشتریان، کارکنان و سرمایه گذاران همگی می خواهند بدانند که شرکت ها چگونه در زمینه شیوه های کسب و کار پایدار، متنوع و اخلاقگرایانه عمل می کنند.
این امر به دلایل زیر است:
- مشتریان از شرکت هایی حمایت می کنند که متعهد به ایجاد تأثیر مثبت بر جامعه و محیط زیست هستند (۸۳ درصد از مصرف کنندگان فکر می کنند که شرکت ها باید به طور فعال در شکل دادن به بهترین شیوه های ESG نقش داشته باشند).
- کارکنان مشتاقتر هستند برای شرکتهایی با رویکرد اخلاقی کار کنند (۸۶ درصد از کارکنان ترجیح میدهند از شرکتهایی که ارزشهای مشابه آنها را دارند، حمایت کنند یا برای آنها کار کنند).
- سرمایهگذاران همچنین برای ارزیابی سودآوری و پایداری بلندمدت یک کسبوکار به معیارهای ESG نگاه میکنند – ثابت شده است که سرمایهگذاری ESG بازدهی بالاتری به همراه دارد.
تبعات حقوقی ESG
قوانین مربوط به تهیه گزارش ESG در سراسر جهان در حال اجرا است و شفافیت نهادی بیشتری را طلب می کند.
در اتحادیه اروپا، دستورالعمل گزارشگری پایداری شرکتی (CSRD) در ژانویه ۲۰۲۳ اجرایی شد که شرکتهای بزرگ را ملزم میکند تا اطلاعات مرتبط با ESG را افشا کنند.
کشورهایی مانند بریتانیا، مالزی و نیوزیلند نیز قوانینی را در زمینه گزارشگری ESG وضع کردهاند، در حالی که سایر کشورها مانند ایالات متحده در حال تلاش برای تعیین استانداردهای گزارشگری ESG شرکتی هستند.
به طور کلی، تهیه گزارش پایداری به تدریج به یک رویه تجاری ضروری تبدیل می شود، زیرا شرکت ها با فشار فزاینده ای برای نشان دادن تعهد خود به تلاش های پایداری روبرو هستند. با الزامات نظارتی آتی و تقاضای رو به رشد ذینفعان، تهیه گزارش ESG دیگر برای کسب و کار شما اختیاری نیست.
۵ مزیت گزارشگری ESG برای شرکتها
ممکن است بپرسید «اینکار چه سودی برای من دارد؟». از این گذشته، تهیه گزارش پایداری تصویری از محدودیتهای سیستمی را ترسیم میکند.
فراتر از رضایت ذینفعان و مطابقت با قوانین در حال تغییر، تهیه گزارش پایداری مزایای دیگری را برای شرکت شما به همراه دارد. این مزایا عبارتند از:
- افزایش شهرت
- پاسخگویی بیشتر
- جلب اعتماد بیشتر
- دسترسی بیشتر به سرمایه
- مزیت رقابتی بهتر
۱. افزایش شهرت
تهیه گزارش ESG فراتر از فقط توافقنامههای انتشار اطلاعات است. با نشان دادن تعهد فرهنگی، فرآیندی و نیروی انسانی شرکت خود به وعدههای پایداری و توسعه پایدار، میتوانید خود را از رقبا متمایز کنید و تصویر برند خود را ارتقا دهید. این امر در دراز مدت، شهرت کسب و کار شما را بهبود بخشیده و استعدادهای بیشتری را جذب میکند.
۲. پاسخگویی بیشتر
گزارشگری ESG یک ابزار پاسخگویی قدرتمند در داخل و خارج از سازمان شماست. در داخل نیز یک فرآیند گزارشدهی قوی، فرهنگ مسئولیت پذیری ایجاد میکند و اطمینان میدهد که کارکنان به طور مداوم در دستیابی به اهداف ESG مشارکت میکنند. در بیرون نیز گزارشگری شرکتی ESG ذینفعان را نسبت به وعدههایشان پاسخگو نگه میدارد.
۳. جلب اعتماد بیشتر
کسب و کار شما همچنین میتواند از گزارشگری شرکتی ESG برای ایجاد اعتماد با ذینفعان استفاده کند. با به اشتراک گذاشتن دادههای پایداری، میتوانید تعهد خود را به شیوههای کسب و کار مسئولانه نشان دهید و یک رابطه باز و قابل اعتماد با ذینفعان ایجاد کنید. علاوه بر این، تهیه این گزارش میتواند ریسکهای بالقوه را شناسایی و برطرف کند که منجر به افزایش اعتماد ذینفعان میشود.
۴. دسترسی بیشتر به سرمایه
در مسائل مالی، سرمایهگذاران بیشتری از فاکتورهای پایداری برای غربالگری فرصتهای سرمایهگذاری استفاده میکنند –برخی از صندوقها حتی شرکتهایی را که با ESG سازگار نیستند، بهطور کامل رد میکنند. با شفافیت و پیشقدم بودن در تهیه گزارش ESG، سرمایهگذارانی را جذب میکنید که به دنبال سرمایهگذاریهای مسئولیتپذیر اجتماعی هستند.
۵. مزیت رقابتی بهتر
با اولویت دادن به گزارشگری ESG، میتوانید با معرفی خود به عنوان رهبر در زمینه پایداری و مسئولیت اجتماعی، مزیت رقابتی به دست آورید. این امر در صنایع با ارزش بالای ESG مانند خودروسازی یا ساختوساز بسیار مهم است. بنابراین، تهیه گزارش پایداری شما را از رقبا متمایز میکند، برای مشتریانی که ESG را میپذیرند جذاب است و برند شما را به عنوان یک برند پیشرو و مسئولیتپذیر در قبال جامعه معرفی میکند.
چارچوب های تهیه گزارش پایداری
با درک ارزش این مسئله، اکنون می توانیم ESG را به صورت عملی بررسی کنیم. این امر مستلزم بررسی چارچوب ها و استانداردهای تهیه گزارش پایداری است.
استانداردهای گزارشگری ESG نحوه اندازهگیری و گزارش عملکرد محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی شرکت شما را تعیین میکنند.
این استانداردها مجموعهای استاندارد از معیارها و دستورالعملهای گزارشگری را ارائه میدهند که شفافیت و وضوح را به ابتکارات ESG شما میآورند. بنابراین، اتخاذ یک چارچوب میتواند فرآیند تهیه گزارش ESG شما را ساده کند، دقت دادهها را بالاتر برده و اعتبار شما را نیز نزد ذینفعان افزایش دهد.
بیایید نگاهی دقیقتر به پنج نمونه از استانداردهای گزارش پایداری بیندازیم:
- ابتکار گزارشگری جهانی (GRI): اولین و پرکاربردترین استانداردها را برای انتشار داده های پایداری معرفی کرد.
- هیئت استانداردهای حسابداری پایداری (SASB): استانداردهای خاص صنعت ESG را توسعه میدهد.
- کارگروه انتشار مالی مرتبط با آب و هوا (TCFD): توصیههایی در مورد انتشار داده های مالی مرتبط با آب و هوا و اقلیم ارائه میدهد.
- معیار پایداری املاک و مستغلات جهانی (GRESB): عملکرد ESG سبد املاک و مستغلات و شرکتهای آن را ارزیابی و مقایسه میکند.
- هیئت بینالمللی استانداردهای پایداری (ISSB): استانداردهای تهیه گزارش پایداری را برای عملکرد ESG سازگار، شفاف و قابل مقایسه توسعه میدهد.
عناصر کلیدی و اصلی گزارش های ESG چیست؟
اگرچه عناصر حیاتی یک گزارش ESG با توجه به اهداف و اولویت ها متفاوت است، اما به طور معمول موارد زیر را پوشش می دهد:
- عوامل محیط زیستی: اطلاعاتی در مورد تأثیر سازمان یا شرکت شما بر محیط زیست، از جمله مدیریت آب و پسماند، انتشار گازهای گلخانه ای و مصرف انرژی
- عوامل اجتماعی: اطلاعاتی در مورد تأثیر اجتماعی شرکت، از جمله شیوه های کار، سیاست های حقوق بشری، مشارکت جامعه، تنوع، برابری و شمول (DE&I) و خط مشی های حفظ حریم خصوصی
- عوامل حاکمیتی: اطلاعاتی در مورد ساختار و شیوه های حاکمیت شرکتی، از جمله ساختار راهبری شرکت، جبران خسارت، مدیریت ریسک و اخلاق کسب و کار
- اهداف و عملکرد: اهداف قابل اندازه گیری برای عملکرد ESG
- چارچوب تهیه گزارش ESG: استانداردها یا چارچوب های گزارشگری ESG که برای تهیه گزارش استفاده می شود (به عنوان مثال، GRI، SASB)
- مشارکت ذینفعان: ذینفعان چگونه ESG را در استراتژی های خود لحاظ می کنند
- ریسک ها و فرصت ها: شناسایی تأثیرات بالقوه ESG بر عملکرد و پایداری شرکت
- استراتژی ESG: توضیحی در مورد استراتژی پایداری (توسعه پایدار) شرکت، از جمله اولویت ها، ابتکارات و برنامه های آن
- تضمین خارجی: تأیید یا تضمین مستقل داده ها و فرآیندهای ESG
نمونه گزارش های ESG
در اینجا چند نمونه گزارش ESG اخیر وجود دارد که می توانید برای الهام گرفتن آن ها را مطالعه کنید:
- گزارش زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی فایزر ۲۰۲۲
- گزارش زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی اپل ۲۰۲۲
- گزارش ESG کرافت هاینز ۲۰۲۲
چالش های تهیه گزارش ESG
در حالی که گزارشگری پایداری با محبوبیت فزاینده ای روبرو شده است (و تعداد فزاینده چارچوب های تهیه گزارش ESG این موضوع را منعکس می کند)، تثبیت آن در کسب و کار شما بدون چالش نیست.
در اینجا به برخی از چالش های گزارش پایداری که شرکت ها به طور معمول هنگام اجرا با آن مواجه می شوند، اشاره می کنیم:
- دسترسی و صحت داده ها: به دست آوردن داده های قابل اعتماد و جامع می تواند یک فرآیند پیچیده و زمان بر باشد که شامل تهیه داده از ذینفعان مختلف (مانند تأمین کنندگان و شرکت های تابعه) می شود.
- استانداردسازی داده ها: بدون یکپارچگی در چارچوب های گزارش دهی ESG، ممکن است کسب و کارها در مقایسه و معیارسنجی عملکرد آن با مشکل مواجه شوند.
- تعیین اهمیت موضوعات (محتوا): شناسایی مهم ترین مسائل ESG می تواند یک کار سنگین باشد و نیازمند ارزیابی تأثیر و اهمیت عوامل ESG در صنایع خاص، عملیات و زمینه های ذینفعان باشد.
- تطابق با استراتژی شرکت: کسب و کارها ممکن است در ادغام ابتکارات ESG و گزارش کردن در استراتژی شرکتی خود با مشکل مواجه شوند، که این امر برای اطمینان از شیوه های گزارشگری مطمئن، بسیار مهم است.
- ارتباط و شفافیت: انتقال داده های گزارش پایداری به صورت واضح و مختصر می تواند یک چالش باشد، زیرا شرکت ها باید بین ارائه اطلاعات معنی دار و اجتناب از «سبزپویی» (greenwashing) تعادل برقرار کنند.
فرآیند تهیه گزارش ESG در شرکت ها
اکنون که اصول اولیه (و چالش های آن) را بررسی کردیم، می توانیم به شش مرحله اساسی فرآیند تهیه گزارش پایداری بپردازیم:
- شناسایی مسائل مهم ESG خود
- تعیین استراتژی و اهداف ESG خود
- انتخاب چارچوب گزارشگری ESG
- برنامه ریزی برای مدیریت ESG در سازمان خود
- جمع آوری داده های ESG
- ارائه داده ها در گزارش ESG خود
۱. شناسایی مسائل مهم ESG در سازمان شما
در بحث پایداری، مسائل مهم ESG شامل رویکرد مالی و محیط زیستی است:
اهمیت مالی: تأثیر مالی بالقوه (هم منفی و هم مثبت) مسائل پایداری
اهمیت محیط زیستی: تأثیر فعالیت های شرکت بر محیط زیست و جامعه
این مفهوم با عنوان “دوگانگی اهمیت” شناخته می شود. شرکت ها باید بررسی کنند که چگونه ریسک ها و فرصت های ESG بر عملیات آنها تأثیر می گذارد و چگونه آنها به نوبه خود بر محیط زیست و جامعه به طور کلی تأثیر می گذارند.
برای شناسایی مهم ترین مسائل پایداری (ESG) شرکت خود، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- انجام ارزیابی اهمیت (materiality assessment): این ارزیابی به شما کمک می کند تا مهم ترین مسائل ESG که بر کسب و کار شما تأثیر می گذارد را شناسایی کنید.
- مراجعه به چارچوب گزارشگری ESG: چارچوب هایی مانند GRI یا SASB فهرستی از موضوعات کلیدی را برای گزارشگری پایداری ارائه می دهند.
- مشورت با ذینفعان (stakeholders) در مورد مهم ترین مسائل ESG: از مشتریان، کارکنان، سرمایه گذاران و سایر ذینفعان خود در مورد نگرانی های اصلی آنها در رابطه با پایداری سوال کنید.
پس از شناسایی این مسائل، ارزیابی کنید که چگونه آنها در سراسر زنجیره ارزش شما اعمال می شوند. این کار می تواند به شما در تدوین استراتژی پایداری کمک کند.
۲. تدوین استراتژی و اهداف پایداری
گام بعدی، ادغام یکپارچه استراتژی پایداری در کل استراتژی کسب و کار شماست.
ریسک ها و فرصت های ناشی از استراتژی پایداری شما باید به صورت داخلی و خارجی ارتباط داده شود، جایی که شرکت شما می تواند زمینه هایی را با بیشترین تأثیر شناسایی کند. علاوه بر این، استراتژی شما باید یک برنامه عملی شفاف برای ریسک و فرصت را مشخص کند.
استراتژی ESG با اهداف ESG عملیاتی می شود – شاخص های کلیدی عملکرد (KPIs)، اهداف و معیارهای مرتبط، به رسیدن به هر هدف کمک می کند و امکان نظارت بر عملکرد را فراهم می سازد.
برخی از نمونه های معیارهای ESG عبارتند از: نرخ جابجایی کارکنان، میزان خروجی ضایعات و پسماند و مشارکت کارکنان.
یک استراتژی موثر ESG با اهدافی تقویت می شود که بلندپروازانه، قابل اندازه گیری و زمان دار باشند. روشی برای تعیین اهداف مانند اهداف و نتایج کلیدی (OKRها)، برای استراتژی پایداری نیز ایده آل است.
OKRها از اهداف (بیانات کیفی کوتاه از آنچه می خواهید به دست آورید) و نتایج کلیدی (3 تا 5 معیار کمی که دستیابی به هدف را نشان می دهد) استفاده می کنند تا اهدافی مبتنی بر نتیجه، قابل ردیابی و همسو با اولویت های کلیدی سازمان ایجاد کنند.
۳. انتخاب چارچوب گزارشگری ESG
قدم بعدی، انتخاب استاندارد مناسب تهیه گزارش ESG برای پشتیبانی از استراتژی و اهداف پایداری شماست. برای تصمیمگیری آگاهانه، به سوالات زیر توجه کنید:
- اهداف کسب و کار شما از گزارش دهی ESG چیست؟
- امیدوارید به چه نتایجی دست یابید؟ آیا چارچوب با مسائل کلیدی مرتبط ESG مطابقت دارد؟
- کدام استاندارد تهیه گزارش پایداری برای اهداف شما مناسبتر است؟
- کدام استانداردها و چارچوبها در صنعت شما رایجتر هستند؟
- آیا چارچوب گزارش دهی ESG که در نظر میگیرید، شفاف و جامع است؟
- این چارچوب چقدر با نیازهای خاص شما سازگار است؟
- چه هزینه و منابعی برای اجرای این چارچوب مورد نیاز است؟
انتخاب چارچوبی که همراستا با سازمان و نیازهای ذینفعان شما باشد، به این عوامل بستگی دارد.
۴. برنامه ریزی برای جاری شدن و حکمرانی ESG در سازمان شما
چهارمین مرحله در تهیه گزارش ESG، تعیین نقش ها، مسئولیت ها و رویه های مرتبط با آن در سازمان شماست. شما باید موارد زیر را مشخص کنید:
- چه کسی اجرای روزانه اقدامات ESG را مدیریت می کند؟
- چه منابعی به ابتکارات ESG اختصاص داده شده است؟
- چه کسی سازماندهی منابع را مدیریت می کند؟
- کدام سیاست ها و دستورالعمل ها نحوه اجرا و تهیه گزارش ESG را تعیین می کنند؟
- چگونه ملاحظات ذینفعان را در شیوه های پایداری ادغام می کنید؟
- چگونه اقدامات حکمرانی خود (Governance) را پایش و ارزیابی می کنید؟
برنامه ریزی برای حکمرانی ESG مزایای زیادی به همراه دارد (ازجمله مسئولیت پذیری بالاتر، تصمیم گیری سریعتر و عملکرد بهتر ESG). علاوه بر این، یک برنامه حکمرانی، شیوه های تهیه گزارش پایداری را بر اساس داده های دقیق که تأثیر واقعی ایجاد می کند، منظم و پایدار تضمین می کند.
۵. جمع آوری داده ها
گام بعدی، جمع آوری داده ها برای گزارش شما از طریق روش های مختلف است. این روش ها شامل منابع داخلی (مانند گزارش های مالی، بازخورد مشتری، نظرسنجی کارکنان) و منابع خارجی (مانند معیارهای صنعت، ارزیابی های شخص ثالث و رتبه بندی های ESG) می شوند. برای دستیابی به بهترین نتایج، اطمینان حاصل کنید که روشهای جمعآوری دادههای شما، منسجم و استانداردسازی شدهاند تا امکان مقایسههای دقیق و تحلیل روند را فراهم آورند.
۶. ارائه دادهها
پس از جمع آوری تمام داده های لازم، می توانید یک گزارش ESG برای خلاصه سازی داده ها و پوشش منطق، فرآیندها و اقدامات خود ایجاد کنید. گزارش شما باید با انتظارات سرمایه گذاران و ذینفعان کلیدی مطابقت داشته باشد – آنها خواهان ارائه داده های واضح، مختصر و قابل هضم هستند.
نمودارها، اشکال و جداول (برای نشان دادن روندها و تغییرات در طول زمان) به داده های خام شما کمک می کند. گزارش ESG شما همراه با توضیحاتی تکمیلی، می تواند هرگونه بهبود یا کاهش در معیارهای خاص را توضیح دهد.
بهترین شیوه های گزارشگری ESG
برای اطمینان از گزارش دهی مؤثر ESG، این نکات مهم را در نظر بگیرید:
- دسترسی آسان به اطلاعات کلیدی: اطمینان حاصل کنید که اطلاعات کلیدی به راحتی قابل دسترسی باشد (به عنوان مثال، با استفاده از یک خلاصه اجرایی که عملکرد و معیارهای مرتبط را برجسته می کند).
- قرار دادن اطلاعات آینده نگر ESG: با این کار به سرمایه گذاران این امکان را بدهید که ارزش بلندمدت شرکت شما را درک کنند (به عنوان مثال، نحوه ایجاد ارزش توسط شرکت شما، ریسک هایی که بر دوام شرکت شما تأثیر می گذارد، تغییر قابلیت ها).
- ارائه بی طرفانه داده ها: هنگام ارائه داده های خود، از جمله یافته های منفی و مثبت، بی طرف باشید.
- اعتبار سنجی داده ها: با اعتبارسنجی خارجی گزارش ESG خود (به عنوان مثال، با استفاده از یک خواننده خارجی مستقل) اعتبار داده ها را افزایش دهید.
- تطبیق گزارشگری ESG با گزارش مالی: گزارشگری ESG خود را با تقویم گزارش مالی خود هماهنگ کنید تا از زحمت غربالگری اطلاعات نامرتبط هنگام مقایسه عملکرد مالی و ESG جلوگیری کنید.
جمع بندی
تهیه گزارش ESG فراتر از یک اصطلاح رایج است؛ این گزارش برای شرکتهایی که به دنبال ایجاد شهرت مثبت نزد ذینفعان هستند، حیاتی شده است. فراتر از این، با افزایش قوانینی که انتشار شیوههای اخلاقی، پایدار و مبتنی بر توسعه پایدار را الزامی میکند، گزارش دهی ESG به ابزاری ضروری برای کسبوکارهایی تبدیل شده است که به دنبال پاسخگویی و شفافیت هستند.
با پذیرش گزارش پایداری به عنوان بخشی از استراتژی کسب و کار خود، نه تنها الزامات جدید را برآورده می کنید، بلکه کسب و کار خود را برای آینده آماده می کنید. در نتیجه آن، شما برای مقابله با هر چالشی که در دنیای تجارت در حال تحول امروز با آن مواجه می شوید، آماده خواهید بود.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
از 1 تا 5 امتیاز بدهید.
میانگین امتیاز: / 5. تعداد رأیها:
اولین نفری باشید که رأی میدهد!
ما متأسفیم که این مقاله اصلاً برای شما مفید نبود!
لطفاّ به ما در بهبود آن کمک کنید.
به ما در اصلاح آن کمک میکنید؟
امیرحسین عبدالرضایی
به عنوان یک فارغالتحصیل کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیط زیست به دنبال آنم تا زمین را جای بهتری برای زندگی کنم؛ چه برای خودم و چه برای دیگران.
دیدگاهتان را بنویسید