کشف مفهوم اکوتوریسم؛ تجربه ای از یک سفر پایدار
از جنگلهای زیبا تا صحراهای بکر، زمین ما پر از زیباییهای فراوانی است که همواره در انتظار کشف و استفاده ما قرار دارند. اما آیا به مسئولیتمان نسبت به حفظ این زیباها توجه کافی میکنیم؟ اکوتوریسم یا بوم گردی به عنوان یک مفهوم فراتر از سادهترین احترام به محیط زیست مطرح شده است؛ این ایدئولوژی نه تنها به ما یادآوری میکند که طبیعت را به عنوان یک منبع بینظیر از زیبایی و منابع، بلکه به عنوان یک هویتی که ما را تغذیه میکند و زنده نگه میدارد، مشاهده کنیم.
اکوتوریسم با ترکیب بومگردی و مسئولیت اجتماعی، ما را به زیباییها و آسایشهایی که طبیعت به ما ارائه میدهد، نزدیک میکند و به ما اهمیت آگاهی و توجه به محیط زیست را آموزش میدهد. اکوتوریسم به ما یادآوری میکند که هرکدام از ما مسئولیتی در حفظ و حراست از این نعمتهای بیقیاس داریم. در ادامه، با آشنایی بیشتر با اصول و اهداف این ایدئولوژی، براساس پتانسیل های هر شهر یا کشور می توانیم به یک زندگی متعادلتر و پایدارتر دست یابیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
Toggleاکوتوریسم به چه معناست؟
مطابق تعریف جامعه بین المللی اکوتوریسم (TIES)، بوم گردی اکنون به عنوان “سفر مسئولانه به مناطق طبیعی که محیط زیست را حفظ می کند، رفاه مردم محلی را حفظ می کند و شامل تفسیر و آموزش است” تعریف می شود. هدف از آموزش این است که هم کارکنان و هم میهمانان در آن حضور داشته باشند. چنین سفری می تواند به لطف یک شبکه بین المللی از افراد، موسسات و صنعت گردشگری ایجاد شود که در آن گردشگران و متخصصان گردشگری در مورد مسائل بوم شناختی آموزش می بینند.
در عین حال، نهاد اکوتوریسم ملی استرالیا، بوم گردی را به عنوان “گردشگری پایدار اکولوژیکی با تمرکز اولیه بر تجربه مناطق طبیعی که درک، قدردانی و حفاظت از محیط زیست و فرهنگ را پرورش می دهد” تعریف می کند.
سفر مسئولانه به مناطق طبیعی که محیط زیست را حفظ می کند، رفاه مردم محلی را حفظ می کند و شامل تفسیر و آموزش است.
چه اصولی در اکوتوریسم وجود دارد؟
TIES برخی اصول مرتبط با مفهوم اکوتوریسم را این طور ارائه می کند که اکوتوریسم علاوه بر به حداقل رساندن اثرات فیزیکی، اجتماعی، رفتاری و روانی، در مورد ایجاد فرهنگ احترام و حفاظت از محیط زیست و در عین حال ارائه تجربیات مثبت به بازدیدکنندگان و میزبانان است. از طرف میزبان، طرز فکر اکوتوریسم برای مردم محلی و صنعت ارزش ایجاد می کند و آن ها باید به ارائه تجربیات قابل توجه به بازدیدکنندگان کمک کنند و در عین حال حساسیت آن ها را نسبت به مسائل زیست محیطی، سیاسی یا اجتماعی محلی بالا ببرند.
به بیان دیگر، طبیعت گردی در مورد یکپارچه کردن حفاظت از محیط، جوامع و ایجاد سفرهای پایدار است. به این معنی که کسانی که فعالیت های بوم گردی را اجرا، بازاریابی و در آن مشارکت می کنند باید اصول زیر را رعایت کنند:
- به حداقل رساندن تأثیرات فیزیکی، اجتماعی، رفتاری و روانی
- ایجاد آگاهی و احترام محیطی و فرهنگی
- فراهم کردن تجربیات مثبت هم برای بازدیدکنندگان و هم برای میزبانان
- ارائه مزایای مالی مستقیم برای حفاظت از محیط
- تولید منافع مالی هم برای مردم محلی (عمومی) و هم برای بخش خصوصی
- ارائه تجربیات و تفسیرهای به یاد ماندنی برای بازدیدکنندگان که به افزایش حساسیت نسبت به شرایط سیاسی، محیط زیستی و اجتماعی کشورهای میزبان کمک می کند
- طراحی، ساخت و راه اندازی تأسیسات/ سازه های کم اثر بر روی محیط زیست
- شناخت حقوق و باورهای معنوی افراد بومی جامعه و همکاری با آن ها برای توانمندسازی جامعه محلی
اکوتوریسم در مقابل گردشگری سنتی (دسته جمعی یا انبوه)؛ تفاوت چیست؟
در مقایسه با گردشگران انبوهی که به دنبال تفریحات فراوان، مکان های فرهنگی و زندگی شلوغ در شهرهای بزرگ هستند، شانس بیشتری برای سفر اکوتوریست ها به مکان های محصور در طبیعت وجود دارد.
بوم گردی معمولا به این معنی است که مسافران خودشان ترتیب برنامه سفر را می دهند، در حالی که گردشگری جمعی به تعداد بیشتری از آژانس های مسافرتی و مجریان تور وابسته است؛
در مورد گردشگری انبوه یا دسته جمعی، انتظار این است که خدمات مختلفی در این زمینه وجود داشته باشد، در حالی که در سایت بوم گردی تنها چند خدمت محدود وجود دارد.
فعالیت های بوم گردی معمولا مرتبط با طبیعت هستند (مانند پیاده روی و گشت و گذار در مسیرها، تماشای پرندگان یا غواصی)و بنابراین، نیاز به توان فیزیکی بیشتری دارد در حالی که گردشگری معمولی راحت تر و کم تر فیزیکی است؛
گروه های کوچک و اقامت های طولانی مدت نیز در مسافران طبیعت گردی رایج است، در حالی که گردشگری دسته جمعی اغلب به گروه های بزرگ متکی است که برای دوره های زمانی کوتاه مدت کنار هم باقی می مانند.
مزایا و دلایل رشد اکوتوریسم چیست؟
از جمله دلایلی که به درک چرایی رشد اکوتوریسم کمک می کند عبارتند از:
- امروزه به لطف پروازهای ارزان و زیرساخت های موجود، دسترسی به مقاصد اکوتوریسم از راه دور آسان تر شده است
- بسیاری از مردم از مقاصد و فعالیت های گردشگری سنتی راضی نیستند یا احساس رضایت نمی کنند. بنابراین علاقه بیشتری به گردشگری چالش برانگیز و آموزنده وجود دارد
- آگاهی بیشتری در مورد نیاز به حفاظت از محیط زیست و تمایل به مشارکت در این زمینه وجود دارد
- برخی مسافران می خواهند متفاوت و دوستدار محیط زیست شناخته شوند
- طبیعت گردی ممکن است به حفاظت از مکان های حساس محیط زیست و افزایش آگاهی در مورد مسائل حساس محیطی و اجتماعی آن محل کمک کند
- همچنین می تواند فرصت های درآمدی برای مردم محلی ایجاد کند.
بوم گردی از نگاه محیط زیست: چه آسیب هایی وجود دارد؟
علیرغم حفاظت از محیط زیست، اکوتوریسم می تواند حتی ناخواسته، آسیب های محیط زیستی ایجاد کند زیرا:
- بوم گردان اغلب به مناطقی که از نظر زیست محیطی شکننده هستند یا خطر فروپاشی یا فرسایش دارند می روند
- اختلال در حیات وحش، حذف پوشش گیاهی (مثلاً چیدن و برداشت گیاهان) و افزایش تولید پسماند به دلیل حضور بازدیدکنندگان نیز از پیامدهای احتمالی طبیعت گردی است است
- برخی از بازدیدها در دوره های حساس مانند دوره های پرورش یا جوجه کشی انجام می شود
- اثرات پنهانی مانند مصرف سوخت برای سفرهای هوایی یا جاده ای وجود دارد
- خطر تبدیل اکوتوریسم به گردشگری انبوه/ دسته جمعی با تأثیرات عظیم در سطوح مختلف علاوه بر محیط زیست وجود دارد
- اثرات خارج از سایت، مانند پاکسازی زمین برای ساخت زیرساخت ها (جاده ها، هتل ها و …) نیز با صدمات محیط زیستی همراه هستند
جمع بندی
اکوتوریسم و بوم گردی زیرمجموعه حوزه گردشگری پایدار است. پتانسیل اکوتوریسم به عنوان ابزاری مؤثر برای توسعه پایدار، دلیل اصلی پذیرش کشورهای در حال توسعه و گنجاندن آن در استراتژی های توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست است. بوم گردی شامل بازدید از مناطق طبیعی به منظور یادگیری، مطالعه یا انجام فعالیت های دوستدار محیط زیست است، که در واقع، گردشگری مبتنی بر تجربه طبیعت است.
طبیعت گردی به حفظ تنوع زیستی کمک می کند، رفاه مردم محلی را حفظ می کند، شامل اقدامات مسئولانه از سوی صنعت توریسم و گردشگری است، نیاز به کمترین مصرف ممکن از منابع طبیعی و فرصت های تجاری دارد و مهم تر از همه، دربرگیرنده تجربه و فرصت یادگیری است.
این مقاله چقدر برای شما مفید بود؟
از 1 تا 5 امتیاز بدهید.
میانگین امتیاز: / 5. تعداد رأیها:
اولین نفری باشید که رأی میدهد!
ما متأسفیم که این مقاله اصلاً برای شما مفید نبود!
لطفاّ به ما در بهبود آن کمک کنید.
به ما در اصلاح آن کمک میکنید؟
تیم نویسندگان
آموزش، چراغی است که گامهای روشن و آگاهانه را در جهت خوشبختی بشر و تعادل با محیط زیست به ما نشان میدهد.
دیدگاهتان را بنویسید