3R یا Reduce, Reuse, and Recycle (The Three Rs)یک سلسله مراتب مدیریت پسماند است، که نشان دهنده رویکردی پیشرو برای کاهش پسماند است. 3R چارچوبی را برای افراد، جوامع و کسب و کارها فراهم می کند تا به این فکر کنند که چگونه می توانند میزان پسماند تولیدی خود را کاهش دهند
آب بندی یا Air Sealingاین عملیات با از بین بردن نشت هوا در ساختمان اطراف دودکش، نفوذ لوله کشی و چراغ های فرورفته، کشش و اتلاف گرما را کاهش می دهد. فروشندگان ثبت شده مسکونی از مواد مختلفی استفاده می کنند، از جمله درزگیری، فوم اسپری، چشمک زن فلزی، حذف آب و هوا و فوم سفت و سخت.
آب بهداشتی یا Sanitary Waterآبی که از سینک ها، دوش ها، آشپزخانه ها یا سایر عملیات های غیر صنعتی خارج می شود، اما نه از توالت
آب تحت الارضی، آب عمقی زمین، آب قنات یا Subterranean waterآبی که در صخره های قسمت بالایی پوسته زمین در حالت مایع، جامد یا گاز قرار دارد. بسته به نوع منافذ در سنگ حامل آب، آب زیرزمینی به آب های بینابینی تقسیم می شود که در ماسه، بسترهای شن و سایر سنگ های تکه ای وجود دارد. آب شکاف در سنگ متراکم (گرانیت، ماسه سنگ)؛ و آب کارست (شکاف-کارست) در سنگ های محلول (سنگ آهک، دولومیت، گچ).
آب خالص یا Net -Zero Waterآب خالص، به حالتی اطلاق می شود که در آن مقدار کل آب مصرفی برابر با مقداری است که دوباره به محیط باز می گردد. هدف آب خالص اطمینان از استفاده پایدار از منابع آب است و در عین حال از سلامت اکوسیستمهای آبی نیز محافظت میکند
آب سبک یا soft waterآبی که فقط حاوی مقادیر کمی از نمک های محلول، به ویژه نمک های کلسیم (Ca) است. آب نرم حاوی کمتر از 50 ppm کربنات کلسیم (CaCO) یا معادل آن در سایر نمک ها است. آب حاوی بیش از آن سخت در نظر گرفته می شود. صابون ها و مواد شوینده در آب سبک بهتر کف می کنند و در صنایع خاصی - مثلاً رنگرزی، دم کردن و تقطیر - آب سبک برای تولید یک محصول با کیفیت ضروری است. برای بسیاری از مصارف مسکونی و صنعتی، جایی که آب سبک به طور طبیعی در دسترس نیست، آب سخت باید سبک شود، معمولاً از طریق فرآیند تبادل یونی، قبل از اینکه بتوان از آن استفاده کرد.
آب سطحی یا Surface Waterتمام آب های روی سطح زمین در رودخانه ها، نهرها، برکه ها، دریاچه ها، مرداب ها، تالاب ها به صورت یخ و برف و به صورت کلی آب های انتقالی، ساحلی و دریایی.
آب مجازی یا Virtual waterآب مجازی، آبی است که در محصولات، خدمات و فرآیندهایی که مردم هر روز خریداری و استفاده می کنند، پنهان شده است. آب مجازی اغلب توسط کاربر نهایی یک محصول یا خدمات دیده نمی شود، اما این آب در سراسر زنجیره ارزش مصرف شده است، که ایجاد آن محصول یا خدمات را ممکن می کند.
آب های بین المللی یا International watersآبهای بینالمللی مناطقی از اقیانوس هستند که خارج از قلمرو هر کشور خاصی هستند و برای اهداف ناوبری، پرواز بر فراز آنها، و کشیدن کابلها و خطوط لوله زیردریایی به روی همه کشورها باز در نظر گرفته میشوند.
آب های فرامرزی یا Transboundary watersآبهای فرامرزی، سفرههای زیرزمینی و دریاچهها و حوضههای رودخانههای هستند که بین دو یا چند کشور مشترک است
آبخوان - سفره آب زیرزمینی یا Aquiferسازند سنگی زیرزمینی متشکل از موادی مانند ماسه، خاک یا شن که می تواند آب های زیرزمینی را ذخیره کرده و به چاه ها و چشمه ها برساند. در سفرههای زیرزمینی، آبهای زیرزمینی بهاندازه کافی برای استفاده برای آب آشامیدنی، آبیاری و سایر مقاصد وجود دارد.
آبخیز، حوضه آبخیز یا Watershedیک منطقه جغرافیایی که در آن آب، رسوب یا مواد دیگر به یک خروجی مشترک مانند رودخانه، نهر، دریاچه یا باتلاق تخلیه می شود.
آستانه اقلیمی یا Climate thresholdآستانه اقلیمی یک حد بحرانی است که در آن یک سیستم آب و هوا وقتی در معرض یک نیروی خارجی قرار میگیرد به شدت پاسخ میدهد و در نتیجه سیستم به حالت پایدار دیگری تغییر میکند. شکل 1. سیستم آب و هوا دارای تعدادی نقطه اوج بالقوه است.
آسیب پذیری یا Vulnerabilityشرایطی که توسط عوامل یا فرآیندهای فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی تعیین میشود که حساسیت یک فرد، یک جامعه، داراییها یا سیستمها را نسبت به اثرات مخاطرات افزایش میدهد.
آلاینده های ثانویه یا secondary pollutantsآلاینده هایی که خود به خود منتشر نمی شوند، اما در اثر واکنش های شیمیایی شامل مواد شیمیایی منتشر شده در محیط ایجاد می شوند.
آلاینده های سمی یا Toxic pollutantsآلاینده های سمی مواد شیمیایی هستند که سمی هستند، در محیط زیست باقی می مانند و در زنجیره های غذایی تجمع می یابند و در نتیجه برای سلامت انسان و اکوسیستم ها خطر ایجاد می کنند.
آلاینده یا Contaminantآلاینده ها مواد شیمیایی هستند که به طور تصادفی یا عمداً در نتیجه فعالیت های انسانی، اغلب، اما نه همیشه، وارد محیط می شوند. برخی از این آلایندهها ممکن است برای مصارف صنعتی ساخته شده باشند و چون بسیار پایدار هستند، به راحتی تجزیه نمیشوند.
آلودگی گرمایی یا Thermal Pollutionدر تئوری، افزایش دما در هر قسمت از محیط، به علت فعالیت های انسانی است. بنابراین، پدیده جزیره گرمایی شهری را می توان نمونه ای از آلودگی حرارتی در نظر گرفت. با این حال، آلودگی گرمایی عمدتا برای آب استفاده میشود. منبع اصلی آلودگی حرارتی در رودخانهها، نهرها و دریاچهها، خروج آب خنککننده از نیروگاههای برق حرارتی و سایر شرکتهای صنعتی است. قطع درختانی که در طول مسیرهای آبی سایه ایجاد می کنند نیز می تواند به طور غیرمستقیم منجر به آلودگی حرارتی شود. در غیاب سایه، تابش مستقیم خورشید می تواند باعث افزایش دمای رودخانه یا رودخانه شود. تأثیر اصلی آلودگی حرارتی از طریق کاهش در دسترس بودن اکسیژن محلول (0) با افزایش دما است که مشکلاتی را برای ماهی ها و سایر موجودات آبزی ایجاد می کند.
آلودگی یا Pollutionآلودگی به وجود یا ورود مواد به محیط زیست گفته می شود که می تواند اثرات مضر یا سمی بر موجودات زنده و محیط طبیعی داشته باشد. آلودگی در محیط می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، و آلودگی صوتی
آموزش فراگیر یا Inclusive educationمنظور از آموزش فراگیر این است که کودکان بایستی در سرتا سر دنیا از امکانات اموزشی یکسان بهره ببرند.
ابتکار اهداف برپایه علم یا SBTi (Science Based Targets initiative)ابتکار اهداف مبتنی بر علم (SBTi): بهترین شیوه را در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و اهداف خالص صفر در راستای علم اقلیم تعریف و ترویج می کند. کمک های فنی و منابع تخصصی را به شرکت هایی که اهداف علمی را مطابق با آخرین علم اقلیم تعیین می کنند، ارائه می دهد.
ابزار ارزیابی ریسک توسعه پایدار یا Sustainable Development Risk Assessment Toolفرآیندی منسجم برای اطمینان از ارزیابی و مستندسازی مناسب مسائل پایداری در مراحل کلیدی، در راستای الزامات توسعه پایدار ما. ابزار ارزیابی، تصمیم گیرندگان را قادر می سازد تا آمادگی پروژه را برای ادامه مرحله بعدی از منظر پایداری ارزیابی کنند. همچنین ابزاری برای شناسایی و رتبهبندی ریسکهای توسعه پایدار بلندمدت در اختیار واحدهای تجاری عملیاتی قرار میدهد.
اتحاد جهانی معیار یا WBA (World Benchmarking Alliance)WBA با تلاش برای ایجاد انگیزه و تسریع تلاشهای شرکتها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، به دنبال ایجاد حرکتی پیرامون افزایش تأثیر بخش خصوصی به سمت آیندهای پایدار برای همه است. WBA شروع به ایجاد معیارهایی برای مقایسه عملکرد شرکت ها در SDGs کرده است.
اثر (ردپای) خطی (محیط) یا Linear Footprintدر بحث های محیط زیستی، ردپای خطی معمولا به تأثیری اشاره دارد که ویژگیهای خطی، مانند جادهها، خطوط لوله و راهآهنها بر محیطزیست میگذارند. این ویژگی ها می توانند اثرات منفی مختلفی بر محیط طبیعی داشته باشند، مانند تخریب زیستگاه ها، تغییر در جریان آب و ورود آلاینده ها به اکوسیستم ها.
اثر (ردپای) ماده یا Material Footprintردپای مواد معیاری است از مقدار کل مواد مورد استفاده در یک محصول، فرآیند یا خدمات معین. این به عنوان وزن، حجم یا سایر معیارهای مواد مورد استفاده بیان می شود و منعکس کننده تأثیر چرخه عمر یک محصول بر محیط زیست و منابع طبیعی است.
اجبار تابشی یا Radiative forcingدر اقلیمشناسی اجبار تابشی یا واداشت تابشی اقلیمی (آبو هوایی)؛ تفاوت بین تابش خورشیدیِ (نور خورشیدِ) جذبِ زمین شده، و آن مقدار انرژی که از زمین به فضا تابیده میشود است.
احیا، بازیابی یا Restorationفعالیتهایی که بومشناسان برای ترمیم آسیبهای اکولوژیکی انجام میدهند، مانند استقرار پوشش گیاهی روی زیستگاههای تخریبشده، افزایش جمعیت گونههای در معرض خطر، و کاهش سطح اکوسیستمهای در معرض تهدید.
احیاء مجدد یا Reclamationفرآیند تبدیل منطقه ای از زمین که دچار آسیب و دگرگونی شده است به حالت قابل استفاده تر یا دوستدار محیط زیست. این اغلب شامل احیای پوشش گیاهی اولیه زمین و احیای منابع خاک و آب آن است
احیای جنگل یا Reforestationاحیای جنگل به فرآیند کاشت درختان در مناطقی است که قبلاً جنگل بوده اند یا پوشش جنگلی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، گفته می شود.
ادعای زیست محیطی واجد شرایط یا Qualified environmental claimادعای زیست محیطی واجد شرایط نوعی ادعای تبلیغاتی یا بازاریابی است که به اثرات زیست محیطی یک محصول یا خدمات آن مربوط می شود. این واجد شرایط در نظر گرفته می شود زیرا شامل محدودیت ها، استثناها یا اطلاعات اضافی است کخ آن را دقیق یا خاص تر می کند.
ارتقاء ظرفیت یا Capacity Buildingظرفیتسازی به عنوان فرآیند توسعه و تقویت مهارتها، غرایز، تواناییها، فرآیندها و منابعی است که سازمانها و جوامع برای بقا، سازگاری و شکوفایی در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است به آنها نیاز دارند. یک عنصر ضروری در ظرفیت سازی، تحولی است که در طول زمان از درون ایجاد و پایدار می شود. تحول از این نوع فراتر از انجام وظایف به تغییر ذهنیت و نگرش است. هدف هفدهم توسعه پایدار: با احیای مشارکت جهانی برای توسعه پایدار، سازمان ملل متعهد به تحول از درون است. هدف 17 شامل اهدافی برای ظرفیت سازی، از جمله افزایش فناوری و نوآوری در کشورهای کمتر توسعه یافته و بهبود جمع آوری داده ها و نظارت برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. دانشگاه ها به طور خاص می توانند به عنوان مراکز ظرفیت سازی از طریق تحقیق، نوآوری و جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها عمل کنند.
ارزش افزوده تولید یا Manufacturing value added (MVA)به ارزشی که در فرایند تولید به ارزش کالاهای واسطهای افزوده میشود، گفته میشود. این مفهوم به فرایند تولید مربوط است و نه به کالای خاص.
ارزش پیشنهادی، گزاره ارزش یا Value propositionارزش پیشنهادی، وعده ارزشی است که توسط یک شرکت بیان شده است که به طور خلاصه نحوه ارائه، تجربه و کسب سود از محصول یا خدمات شرکت را بیان می کند. اساساً، یک پیشنهاد ارزش مشخص میکند که چه چیزی محصول یا خدمات شرکت را جذاب میکند، چرا مشتری باید آن را بخرد، و چگونه ارزش محصول یا خدمات را از ارائههای مشابه متمایز میکند.
ارزش مشترک یا Shared valueیک اصل مدیریتی که به دنبال فرصت های بازار برای کسب و کار برای حل مشکلات اجتماعی است. «ایجاد ارزش مشترک» برای اولین بار در سال 2011 در مجله بازرگانی هاروارد معرفی شد، بر اساس این اصل رقابت پذیری یک شرکت و سلامت جوامع اطراف آن به یکدیگر وابسته هستند.
ارزیابی اثرات زیست محیطی یا Environmental impact assessmentارزیابی اثرات زیست محیطی فرآیندی برای ارزیابی اثرات بالقوه زیست محیطی پروژه ها یا فعالیت های پیشنهادی و شناسایی اقداماتی برای به حداقل رساندن یا کاهش آن اثرات است.
ارزیابی ریسک مقایسه ای یا Comparative Risk Analysisارزیابی ریسک مقایسه ای (CRA) یک روش سیستماتیک برای ارزیابی مشکلات زیست محیطی موثر بر یک منطقه جغرافیایی است.
ارزیابی طول (چرخه) عمر یا Life cycle assessment (LCA)ارزیابی چرخه عمر یک محصول همان بررسی اثرات زیست محیطی محصول مد نظر ما از زمان تولید تا زمانی که تبدیل به پسماند می شود
ارکان سه گانه توسعه پایدار (اجتماعی اقتصادی و محیط زیستی) یا Triple bottom lineعبارتی که برای اولین بار توسط جان الکینگتون در سال 1994 ابداع شد، و توصیف کننده "خطوط" مالی، اجتماعی و زیست محیطی جداگانه اما وابسته به همدیگر شرکت ها بود.
ارگانیک یا آلی یا Organicارگانیک به موادی گفته می شود که در ساختار خود کربن داشته باشند. این مواد نقش مهمی در حیات موجودات زنده خواهند داشت
استخدام غیر رسمی یا Informal Employmentبه آن دسته از مشاغلی گفته می شود که ب هیچ ارگان دولتی مرتبط نیستند و شامل مالیات و ... نخواهند شد. مثل کارگران خدمات خانگی فروشندگان خیابانی
استخراج بخار از خاک یا SOIL VAPOR EXTRACTIONیکی از مشکلات زیست پالایی هوای کافی برای فرآیندهای متابولیکی موجودات هوازی است. کشیدن خلاء از میان خاک های غیر اشباع اجازه می دهد تا جریان هوا در خاک های زیرسطحی جریان یابد. نفوذپذیری خاک در راندمان تامین هوا قابل توجه است.
استعداد یا پتانسیل تغییر اقلیم یا Climate change potential (CCP)انتظار می رود تغییرات آینده شامل جو گرمتر، اقیانوس گرمتر و اسیدی تر، سطح دریاها بالاتر و تغییرات بزرگتر در الگوهای بارش باشد.
استعداد یا پتانسیل تغییر اقلیم یا Climate change potential (CCP)انتظار می رود تغییرات آینده شامل جو گرمتر، اقیانوس گرمتر و اسیدی تر، سطح دریاها بالاتر و تغییرات بزرگتر در الگوهای بارش باشد.
گستره تغییرات آب و هوایی آینده بستگی به این دارد که ما در حال حاضر برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای چه می کنیم. هرچه بیشتر منتشر کنیم، تغییرات آینده بزرگتر خواهد بود.
استفاده از آب باران یا Rainwater Harvestingروشی برای جمع آوری و ذخیره آب باران برای استفاده است. آب باران جمع آوری شده را می توان برای اهداف مختلفی مانند آبیاری، مصارف خانگی (مانند شستشوی توالت، شستشوی لباس)، و حتی برای نوشیدن پس از تصفیه مناسب استفاده کرد.
اسیدی شدن زمین یا Terrestrial acidificationاسیدی شدن زمین با تغییر در خواص شیمیایی خاک به دنبال رسوب مواد مغذی (یعنی نیتروژن و گوگرد) در اشکال اسیدی مشخص می شود.
اسیدی شدن یا Acidificationآلاینده های اولیه دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن و آمونیاک (NH3)، همراه با محصولات واکنش خود، پس از رسوب به تغییر در ترکیب شیمیایی خاک و آب های سطحی منجر می شوند. این فرآیند با اکوسیستم ها تداخل می کند و منجر به چیزی می شود که «اسیدی شدن» نامیده می شود.
اصطلاح مبتنی بر درنظر گرفتن از ابتدای چرخه عمر تا زمان مصرف یا CRADLE TO GATEبه تأثیر کربن محصول از لحظه تولید تا ورود به فروشگاه اشاره دارد. برخی از شرکتها ترجیح میدهند از گهواره به دروازه اندازهگیری کنند، زیرا محصولی را طراحی کردهاند که میتواند به راحتی بازیافت یا کمپوست شود و از دفن پسماند بهکلی اجتناب شود.
اصلاح محیطی یا Environmental remediationاصلاح محیطی فرآیند پاکسازی یا کاهش اثرات منفی خاک، آب یا هوای آلوده است که معمولاً در اثر فعالیتهای صنعتی یا پسماندهای خطرناک ایجاد میشود.
اطلاعات چرخه عمر یا Life Cycle Inventory (LCI)LCI جزئی از ارزیابی چرخه عمر است که اطلاعات مربوط به ورودی و خروجی محصولات و انرژی برای هر دوره از چرخه عمر مشخص می کند.
اقتصاد آبی یا Blue economyاقتصاد آبی یک مدل اقتصادی است که استفاده پایدار از منابع اقیانوسی و ساحلی را با حفظ ارزشهای اکولوژیکی و اجتماعی آنها ترویج میکند.
اقتصاد ثبت نشده / مشاهده نشده یا Non -observed economyاقتصادثبت نشده، فعالیت ها و معاملات اقتصادی است که در آمار رسمی ثبت نشده است. این میتواند شامل فعالیتهای اقتصادی غیررسمی و همچنین فعالیتهای قانونی که با روشهای آماری سنتی ثبت نشدهاند.
اقتصاد جنگ یا War Economyقتصاد جنگی زمانی شکل میگیرد که یک کشور صنایع خود را در زمان جنگ سازماندهی کند تا اطمینان حاصل شود که ظرفیت تولید یک کشور به روشی بهینه برای کمک به تلاشهای جنگی پیکربندی شده است. در یک اقتصاد جنگی، دولت ها باید اطمینان حاصل کنند که منابع به طور موثر برای حمایت از تلاش های جنگی و همچنین تقاضای مصرف کنندگان غیرنظامی تخصیص داده می شود.
اقتصاد چرخه ای یا Circular economyاقتصاد چرخه ای یک سیستم اقتصادی است که هدف آن حذف ضایعات و استفاده از منابع تا زمانی که ممکن است می باشد.
اقتصاد حلقه بسته یا closed-loop economyاقتصاد حلقه بسته یک مدل اقتصادی است که در آن هیچ پسماند ای تولید نمی شود. همه چیز به اشتراک گذاشته می شود، تعمیر می شود، دوباره استفاده می شود یا بازیافت می شود. آنچه که به طور سنتی "ضایعات" در نظر گرفته می شود، در عوض به منبعی با ارزش برای ایجاد چیزی جدید تبدیل می شود.
اقتصاد دورانی یا Circular economyاقتصاد دایره ای مستلزم بازارهایی است که به جای حذف آنها و سپس استخراج منابع جدید، انگیزه هایی برای استفاده مجدد از محصولات می دهد. در چنین اقتصادی، همه انواع پسماند، مانند لباس، ضایعات و لوازم الکترونیکی منسوخ شده، به اقتصاد بازگردانده می شود و یا با کارایی بیشتری استفاده می شود.
اقتصاد زیرزمینی یا Underground economyیک صنعت غیرقانونی که در آن فعالیت هایی که برای تولید کالا یا خدمات استفاده می شود، یک یا چند مقررات قانونی را در یک کشور نقض می کند. این می تواند از پرداخت نقدی به یک مهاجر غیرقانونی برای یک روز کار، تا فروش محصولات شیمیایی غیرقانونی، تا قاچاق انسان متغیر باشد.
اقتصاد سایه یا Shadow economyاقتصاد سایه شامل فعالیتهای اقتصادی میشود که بنابر دلایل پولی، مقرراتی و نهادی از دید ناظران رسمی پنهان میماند؛ دلایل پولی نظیر خودداری از پرداخت مالیات و کمکهای امنیت اجتماعی، دلایل مقرراتی نظیر اجتناب از بوروکراسی دولتی یا بار چارچوب قانونی.
اقتصاد غیر رسمی / اقتصاد خاکستری یا Informal economyاقتصاد غیر رسمی، فعالیت اقتصادی را شامل می شود که نه مالیاتی می پردازد نه تحت نظارت دولت است (برخلاف اقتصاد رسمی)
اقتصاد کم کربن یا Low-carbon economyاقتصاد کم کربن اقتصادی است که سطوح پایین دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه ای را منتشر می کند که معمولاً از طریق افزایش بهره وری انرژی، انرژی های تجدیدپذیر و سایر فناوری های کم کربن حاصل می شود.
اقتصاد مبتنی بر زیست یا Biobased Economyاقتصاد زیستی یا بیوتکنومی، فعالیت اقتصادی است که شامل استفاده از بیوتکنولوژی و زیست توده در تولید کالا، خدمات یا انرژی است. این اصطلاحات به طور گسترده توسط آژانس های توسعه منطقه ای، سازمان های ملی و بین المللی و شرکت های بیوتکنولوژی استفاده می شود. آنها ارتباط نزدیکی با تکامل صنعت بیوتکنولوژی و ظرفیت مطالعه، درک و دستکاری مواد ژنتیکی دارند که به دلیل تحقیقات علمی و توسعه فناوری امکان پذیر شده است. این شامل کاربرد پیشرفت های علمی و فناوری در کشاورزی، بهداشت، صنایع شیمیایی و انرژی است.
اقتصاد مشارکتی یا Sharing economyسیستمی که به موجب آن مصرف کنندگان به جای داشتن مالکیت فردی، به محصولات یا خدمات دسترسی دارند. به عنوان مثال می توان به Airbnb اشاره کرد که افرادی را که مکان یا فضایی برای اجاره دارند با افرادی که به دنبال مکانی برای اقامت هستند مطابقت می دهد.
اقتصادی-آبی یا Hydro-economicیکی از جنبه های مختلف بررسی هر موضوع زیست محیطی بررسی آن از نظر پارامتر اقتصادی-آبی است (به ویژه در مدل های سیستم های منابع آبی)
اقدامات برابر اقلیم یا Climate actionبر اساس برنامه توسعه ملل متحد، اقدام اقلیمی «به معنای تلاشهای فزاینده برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و تقویت انعطافپذیری و ظرفیت انطباق با تأثیرات ناشی از اقلیم، از جمله: خطرات مرتبط با آب و هوا در همه کشورها؛ ادغام اقدامات تغییر اقلیم در سیاست ها، استراتژی ها و برنامه ریزی های ملی؛ و بهبود آموزش، افزایش آگاهی و ظرفیت انسانی و نهادی با توجه به کاهش تغییرات آب و هوا، سازگاری، کاهش تاثیرات و هشدار اولیه. برای رفع نیازهای کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته در حرکت به سمت اقتصاد کم کربن و ایجاد انعطاف پذیری و سازگاری، نیاز به بسیج ده ها میلیارد دلار آمریکا در سال است.
اکوتوریسم یا Ecotourismاکوتوریسم شکلی از گردشگری است که بر تجربه و یادگیری در مورد محیط های طبیعی و جنبه های فرهنگی و تاریخی آن ها تمرکز دارد و در عین حال اثرات منفی زیست محیطی را به حداقل می رساند و از جوامع محلی حمایت می کند.
اکولوژی صنعتی / بوم شناسی صنعتی یا Industrial ecologyبوم شناسی صنعتی یک رشته بین رشته ای است که به مطالعه مواد و جریان انرژی درون سیستم های صنعتی و روابط و تعاملات بین سیستم های ساخت بشر و محیط طبیعی می پردازد. هدف اکولوژی صنعتی ایجاد یک سیستم صنعتی پایدار است که تأثیر آن بر محیط زیست را به حداقل برساند و نیازهای جامعه را به روشی متقابل حمایت کند.
الهام از طبیعت / زیست الگو یا Biomimicryفرآیند بیومیمیک درک همدلانه و بهم پیوسته ای از نحوه عملکرد زندگی و در نهایت جایی که ما در آن جا می گیریم را ارائه می دهد. این تمرینی است که از استراتژی هایی که گونه های زنده امروزی استفاده می کنند یاد می گیرد و آن را تقلید می کند. پس از میلیاردها سال تحقیق و توسعه، شکستها فسیل هستند و آنچه باقی میماند راز بقای ما را حفظ میکند. هدف این است که محصولات، فرآیندها و سیستمهایی ایجاد کنیم - روشهای جدید زندگی - که بزرگترین چالشهای طراحی ما را به طور پایدار و در همبستگی با تمام زندگی روی زمین حل کنند. ما میتوانیم از بیومیمیک استفاده کنیم تا نه تنها از حکمت طبیعت بیاموزیم، بلکه خودمان و این سیاره را نیز در این فرآیند درمان کنیم.
امرار معاش یا Living wageبه مبلغی که برای تمام هزینه های زندگی کافی باشد تا به حدی از استاندارد ها برسد.(شامل هزینه های غذا و لباس و...)
امنیت آبی یا Water securityبیانگر کمیت و کیفیت کافی منابع آب است.
انتشار کربن یا Carbon emissionsانتشار به معنای انتشار گازهای گلخانه ای یا پروسه آن ها در اتمسفر در یک منطقه و دوره زمانی مشخص است. انتشار دی اکسید کربن یا انتشار CO2، انتشارات ناشی از سوزاندن سوخت های فسیلی و تولید سیمان است. آنها شامل دی اکسید کربن تولید شده در هنگام مصرف سوخت جامد، مایع و گاز و همچنین شعله ور شدن گاز است.
انتشار گاز های گلخانه ای یا Greenhouse gas emissionsانتشار گازهای گلخانه ای انتشار گازهایی مانند دی اکسید کربن و متان است که گرما را در جو به دام می اندازد و به گرمایش جهانی و تغییرات اقلیم کمک می کند.
انرژی باد یا Wind energyانرژی باد (یا نیروی باد) فرآیندی را توصیف می کند که طی آن از باد برای تولید برق استفاده می شود. توربین های بادی انرژی جنبشی باد را به نیروی مکانیکی تبدیل می کنند. یک ژنراتور می تواند نیروی مکانیکی را به الکتریسیته تبدیل کند.
انرژی بازیابی شده یا Recovered energyانرژی بازیابی شده به انرژی ای اطلاق می شود که از یک جریان پسماند یا فرآیند صنعتی تولید می شود. هدف از انرژی بازیافتی افزایش بهره وری انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با استفاده مجدد از انرژی است
انرژی تجدید پذیر یا Renewable Energyبرخی از اشکال انرژی در دسترس هستند و با استفاده یکباره از بین نمی روند. از این میان می توان به انرژی خورشیدی، برق آبی، نیروی باد، سوخت های زیستی، انرژی موج، نیروی جزر و مدی، انرژی زمین گرمایی و هسته ای اشاره کرد.
انرژی خورشیدی یا Solar energyتبدیل انرژی پرتوهای خورشید به انرژی برای استفاده مستقیم. این به عنوان یک منبع انرژی امیدوار کننده برای کشورهای جهان سوم در نظر گرفته می شود. به طور کلی در این کشورها به دلیل عدم وجود سیستم های انتقال، احساس می شود که تولید باید در محل باشد. گرمایش خانه با استفاده از انرژی خورشیدی در کشورهای توسعه یافته رایج تر شده است. مشکلات مهندسی، از جمله نیاز به مناطق بزرگ برای پانل های خورشیدی، قابل حل است. مشکل اصلی استفاده از انرژی خورشیدی، تعهد در سطح دولت است.
انرژی قهوه ای یا Brown Powerبرق تولید شده از احتراق سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی که مقادیر قابل توجهی گازهای گلخانه ای تولید می کند.
انرژی مثبت طبیعت یا Nature -positiveمطالعات نشان می دهد که هر چه انسان ارتباط خود را با طبیعت بیشتر کند، این ارتباط در رفتار های وی نمود می کند (کاهش استرس و عملکرد بهتر بدن) و تاثیر مثبتی در وی ایجاد خواهد کرد.
انرژی نامتمرکز یا Decentralized Energy (DE)یک سیستم انرژی غیرمتمرکز با قرار دادن تأسیسات تولید انرژی نزدیکتر به محل مصرف انرژی مشخص می شود. یک سیستم انرژی غیرمتمرکز امکان استفاده بهینهتر از انرژیهای تجدیدپذیر و همچنین حرارت و توان ترکیبی را فراهم میکند، مصرف سوختهای فسیلی را کاهش میدهد و کارایی زیستمحیطی را افزایش میدهد.
انطباق یا Adaptationفرآیند تنظیم سیستم های انسانی با اقلیم واقعی یا مورد انتظار و اثرات آن. هدف انطباق تعدیل آسیب ها یا استفاده از فرصت های سودمند است. سیستمهای طبیعی نیز میتوانند سازگار شوند و مداخله انسانی ممکن است این فرآیند تنظیم را تسهیل کند. نمونه ای از سازگاری در سیستم های انسانی، ساخت زیرساخت هایی است که در برابر اثرات تغییرات آب و هوایی مقاوم است، در حالی که یک نمونه در سیستم های طبیعی، ایجاد کریدورهای بیولوژیکی است که به گونه ها اجازه می دهد بین مناطق مهاجرت کنند.
انعطافپذیری کسبوکار یا Business resilienceانعطافپذیری کسبوکار توانایی سازمان برای سازگاری سریع با اختلالات و در عین حال حفظ عملیات تجاری مستمر و محافظت از افراد، داراییها و ارزش ویژه برند است.
اهداف توسعه پایدار یا SDGs (Sustainable Development Goals)هفده هدف اجتماعی که توسط دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای ارتقای رفاه و در عین حال حفاظت از کره زمین ایجاد شده است. اهداف عبارتند از: بدون فقر. گرسنگی صفر؛ سلامتی و تندرستی؛ آموزش با کیفیت؛ برابری جنسیتی؛ آب تمیز و فاضلاب؛ انرژی مقرون به صرفه و پاک؛ کار شایسته و رشد اقتصادی؛ صنعت، نوآوری و زیرساخت؛ کاهش نابرابری؛ شهرها و جوامع پایدار؛ مصرف و تولید مسئولانه؛ اقدام آب و هوا؛ زندگی زیر آب؛ زندگی در خشکی؛ صلح، عدالت و نهادهای قوی؛ و مشارکت برای اهداف
اهداف مبتنی بر علم یا Science-based targetsیک مسیر کاملاً تعریف شده برای شرکت ها و مؤسسات مالی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در راستای آنچه که آخرین علم آب و هوا برای دستیابی به اهداف توافقنامه پاریس ضروری می داند.
باران اسیدی یا Acid Rainباران اسیدی زمانی حاصل می شود که دی اکسید گوگرد (SO2) و اکسیدهای نیتروژن (NOX) به اتمسفر ساطع شده و توسط باد و جریان هوا منتقل می شوند. SO2 و NOX با آب، اکسیژن و سایر مواد شیمیایی واکنش می دهند و اسیدهای سولفوریک و نیتریک تشکیل می دهند. سپس این مواد قبل از افتادن روی زمین با آب و سایر مواد مخلوط می شوند.
بارش اسیدی یا Acid precipitationبارش اسیدی به هر شکلی از بارش (باران، برف، تگرگ یا مه) گفته میشود که اسیدیته آن از طریق دریافت آلایندههای اسیدی از هوا افزایش یافته باشد.
بازآفرینی یا Upcyclingاین مفهوم که همه محصولات، فرآیندها و خدمات دارای چرخه زندگی نامحدودی هستند که برای انسان ها و سیاره زمین سالم و مفید است، که در تکرارهای آتی محصول یا فرآیند بهبود می یابد، نه تخریب.
بازار آب یا Water marketبازارهای آب یکی از راهبردهای مورد استفاده برای جلوگیری از انحصار در دسترسی یا توزیع آب است. مقامات دولتی ممکن است آب را برای "بانکداری" به عنوان یک اقدام احتیاطی در برابر خشکسالی شدید خریداری کنند یا برای حفظ حداقل جریان زیست محیطی به رودخانه ها رها کنند.
بازتولید یا Remanufacturingبازتولید فرآیندی است (جداسازی، تمیزکردن، تعمیر یا نوسازی کردن، مونتاژ مجدد) که برای یک قطعه یا محصول که به پایان عمر خود رسیده انجام می شود و آن را واجد شرایط برای تجهیزات جدید یا مشابه میکند
بازده سرمایه گذاری اجتماعی یا Social Return on Investmentروشی مبتنی بر اصول برای اندازهگیری ارزش فرامالی (یعنی ارزش زیستمحیطی و اجتماعی که در حال حاضر در حسابهای مالی متعارف منعکس نشده است) نسبت به منابع سرمایهگذاری شده است
بازدهی سرمایه، بازگشت سرمایه یا Return on investmentنسبت سود حاصله به میزان هزینه و سرمایه پرداخت شده. البته سود به دست آمده ممکن است تنها جنبه مالی نداشته باشد مانند اکثر مسائل زیست محیطی که شاید در نگاه اول سود مالی نداشته باشد ولی در مجموع بر روی کیفیت زندگی تاثیر گذار است
بازسازی کردن (احیا - باز زایی) یا Regenerationباززایی به فرآیند بازیابی و جوان سازی اکوسیستم، زیستگاه یا گونه تخریب شده یا آسیب دیده به حالت سابق یا به حالتی که تا حد امکان به شرایط طبیعی نزدیکی نزدیک شده است، گفته می شود.
بازیافت - استفاده مجدد یا Open -loop Recyclingبازیافت open-loop یه نوعی از بازیافت گفته می شود که پسماند پس از بازیافت به همان محصول اولیه تبدیل خواهد شد.
بازیافت یا Recyclingفرایندبازیافت به آمادهسازی مواد برای بهرهبرداری دوباره گفته میشود.
بدنه آبی، پهنه آبی یا Water bodyبدنه آبی قسمت مشخصی از آب های سطحی است که به وضوح قابل تشخیص است، مانند دریاچه، نهر، رودخانه یا بخشی از نهر یا رودخانه. آب زیرزمینی حجم معینی از آب در زیر سطح است، بخشی از یک آبخوان به اصطلاح. بدنه آب یک نهاد مهم در دستورالعمل چارچوب آب (WFD) است و ما را قادر می سازد حفاظت از آب را به واحدهای هیدرولوژیکی طبیعی مرتبط کنیم.
برابری قدرت خرید یا PPP (Purchasing power parity)برابری قدرت خرید (PPP) معیاری است که برای مقایسه بازده اقتصادی نسبی و استانداردهای زندگی بین کشورهای مختلف استفاده می شود. PPP تفاوت هزینه زندگی بین کشورها را با مقایسه قیمت سبدی از کالاها و خدمات در هر کشور در نظر می گیرد.
برده داری مدرن یا Modern Slaveryبردهداری نوین میتواند شامل تنفروشی، کار اجباری، گدایی، خدمت اجباری در خانه، قاچاق انسان، ازدواج اجباری و برداشتن و قاچان اعضای بدن شود. به گفتهٔ سازمان ملل متحد چهرهٔ بردهداری نوین در حال تغییر است و امروزه مردان و کودکان بیشتر از سالهای پیشین به دام میافتند و قربانی کار اجباری میشوند اما همچنان سه چهارم از قربانیان در جهان زن هستند
برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد یا UNEP (United Nations Environment Programme)از زمان آغاز به کار در سال 1972، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) مرجع جهانی است که دستور کار زیست محیطی را تعیین می کند، اجرای منسجم بعد زیست محیطی توسعه پایدار در سیستم سازمان ملل را ترویج می کند و به عنوان یک مدافع معتبر برای محیط زیست جهانی عمل می کند.
بسته بندی کمینه یا naked packagingبسته بندی برهنه، همچنین به عنوان بسته بندی بدون بسته بندی یا ضایعات صفر شناخته می شود، جنبشی است که با هدف کاهش میزان پسماند های بسته بندی تولید شده توسط محصولات مصرفی انجام می شود
بسته بندی یا Packagingبسته بندی به موادی اطلاق می شود که برای محافظت، حفظ و نگهداری محصولات و همچنین طراحی و برچسب گذاری آنان استفاده می شود.
بنیاد داده های مشتری یا CDPیک سازمان غیرانتفاعی مستقل که به عنوان یک واسطه بین سهامداران و شرکت ها در تمام مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی عمل می کند و داده های اولیه تغییرات آب و هوایی را از بزرگترین شرکت های جهان به بازار جهانی ارائه می دهد.
بهترین تکنولوژی کنترل در دسترس یا BACT – Best Available Control Technologyبهترین فناوری کنترل موجود (BACT) (به معنای محدودیت انتشار شامل استاندارد انتشار قابل مشاهده) بر اساس حداکثر درجه کاهش برای هر آلاینده مشمول مقررات تحت مقررات CAA است که از هر منبع ثابت پیشنهادی اصلی یا تغییر عمده ای منتشر می شود. بهصورت موردی، تأثیرات انرژی، زیستمحیطی و اقتصادی و سایر هزینهها را در نظر میگیرد، تعیین میکند که برای چنین منبعی یا اصلاحی از طریق استفاده از فرآیندهای تولید یا روشها، سیستمها و تکنیکهای موجود، از جمله تمیز کردن یا تصفیه سوخت، قابل دستیابی است. روشهای نوآورانه احتراق سوخت برای کنترل چنین آلایندهای در هیچ موردی استفاده از بهترین فناوری کنترل موجود نباید منجر به انتشار آلایندههایی شود که از انتشار مجاز توسط هر استاندارد قابل اجرا تحت کد 1120 و 1121 DE Admin فراتر رود. اگر وزارتخانه تشخیص دهد محدودیت های تکنولوژیکی یا اقتصادی در کاربرد روش شناسی اندازه گیری برای یک واحد آلایندگی خاص، تحمیل استاندارد انتشار گازهای گلخانه ای غیرممکن می شود، طراحی، تجهیزات، روش کاری، استاندارد عملیاتی یا ترکیبی از آنها ممکن است به جای آن تجویز شود تا الزامات استفاده از بهترین فناوری کنترل موجود را برآورده کند. چنین استانداردی باید تا حد ممکن، کاهش انتشار گازهای گلخانهای را که با اجرای چنین طراحی، تجهیزات، رویه کاری یا عملیاتی قابل دستیابی است، تعیین کرده و با ابزارهایی که نتایج معادل را به دست میآورند، انطباق را فراهم کند.
بهره وری انرژی یا Energy efficiencyبهره وری انرژی به استفاده از فناوری و شیوه هایی برای کاهش میزان انرژی مورد نیاز برای انجام یک کار خاص یا ارائه یک خدمت، در عین حفظ یا بهبود کیفیت و خروجی آن اشاره دارد.
بیکاری یا Unemploymentیکی از عوامل اساسی اقتصاد کلان: به تعداد افرادی اطلاق می شود که نیروی کار فعال نیستند ولی به طور فعال در جستجوی شغل هستند.
پارک های بوم(اکو) صنعتی یا Eco-industrial parksپارکهای بومصنعتی، پارکهای صنعتی هستند که با هدف کاهش ضایعات، مصرف انرژی و آلودگی و در عین حال ارتقای رشد اقتصادی و پایداری، اشتراک منابع و جریانهای پسماند را بین شرکتها ترویج می دهند.
پالایش، پاکسازی یا Remediationمجموعه ای از اقدامات برای مقابله با مشکلات ایجاد شده در محیط زیست
پایش زیست محیطی یا Environmental monitoringپایش محیطی جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها در مورد شرایط محیطی مانند کیفیت هوا و آب برای ارزیابی اثربخشی سیاست ها و برنامه های زیست محیطی است.
پتانسیل اسیدی شدن یا Acidification potentialپتانسیل اسیدی شدن به ترکیباتی اطلاق می شود که پیش ساز باران اسیدی هستند. اینها عبارتند از دی اکسید گوگرد (SO2)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، مونوکسید نیتروژن (NO)، دی اکسید نیتروژن (N2O) و سایر مواد مختلف. پتانسیل اسیدی شدن معمولاً با معادل SO2 مشخص می شود.
پتانسیل تخریب اوزون یا Ozone depletion potential (ODP)پتانسیل تخریب لایه اوزون (ODP) پتانسیل یک ماده برای تخریب لایه ازن است. این نسبتی است که تأثیر یک ماده خاص را (در تخریب اوزون) با کلروفلوئوروکربنها (CFCs) مقایسه میکند (CFCs بیشترین آسیب را برای لایه ازن دارند)
پروتکل کیوتو یا Kyoto Protocolپروتل کیوتو یک توافقنامه قانونی در چهارچوب سازمان ملل در مورد تغییرات اقلیم و کاهش انتشار گاز های گلخانه ای در سال 1997 در ژاپن به تصویب رسید.
پروتکل های ارزیابی زیستی سریع یا Rapid bioassessment protocols (RBPs)RBPs روشهایی هستند که برای ارزیابی سریع سلامت و وضعیت بیولوژیکی اکوسیستمهای آبی مانند رودخانهها، نهرها، دریاچهها و تالابها استفاده میشوند. معمولاً شامل جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها در مورد حضور، فراوانی و تنوع گونه های مختلف موجودات آبزی هستند.
پروژه افشای کربن یا CDP (Carbon Disclosure Project)CDP، که در اصل به عنوان پروژه افشای کربن شناخته میشود، یک سازمان غیرانتفاعی جهانی است که سیستم افشای محیطی جهان را برای سرمایهگذاران، شرکتها، شهرها و دولتها اجرا میکند تا تأثیر آنها را ارزیابی کرده و اقدامات فوری برای ایجاد یک اقتصاد واقعاً پایدار انجام دهند. در طول 20 سال گذشته، ما سیستمی ایجاد کردهایم که منجر به مشارکت بینظیر در مسائل زیستمحیطی در سراسر جهان شده است.
پساب، فاضلاب یا Sewageپسماند های مایع یا نیمه جامد از منابع خانگی یا صنعتی. این ماده عمدتاً ارگانیک است، از جمله ضایعات انسانی و بقایای فرآوری مواد غذایی، به عنوان مثال، اما همچنین حاوی مواد شوینده و سایر پاک کننده ها، به علاوه انواع مختلفی از مواد شیمیایی صنعتی، گاهی اوقات از جمله فلزات سنگین است. به دلیل سمی بودن بسیاری از پسماند های صنعتی، انتشار آنها در سیستم های فاضلاب شهری در حال حاضر بسیار محدود شده است. فاضلاب یک آلاینده فراگیر است که همچنان بدون تصفیه در بسیاری از آبراههای جهان منتشر میشود و محیط آبی را از طریق تأثیر آن بر تقاضای بیوشیمیایی اکسیژن مختل میکند، مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد میکند و استفاده انسان از رودخانهها و دریاچهها را محدود میکند. حتی در کشورهای توسعهیافته، که مقررات زیستمحیطی وجود دارد، میلیونها لیتر فاضلاب خام یا نیمه تصفیه شده هر روز در آبراهها رها میشود.
پسماند باقی مانده یا residual waste(ضایعات) پسماند هایی که پس از جداسازی مواد قابل بازیافت (از جمله پسماند های سبز) باقی می مانند.
پسماند بی اثر یا solid inert wasteضایعات سخت و مواد رویشی خشک که فعالیت یا تأثیر ناچیز بر محیط زیست دارند مانند مواد تخریب، بتن، آجر، پلاستیک، شیشه، فلزات و لاستیک های خرد شده.
پسماند حین تولید یا Pre -consumer materialPre -consumer material به پسماند های تولید شده در طول فرآیند تولید یک محصول، قبل از رسیدن به مصرف کننده نهایی گفته می شود
پسماند صفر یا Zero wasteحفظ همه منابع از طریق تولید، مصرف، استفاده مجدد و بازیابی مسئولانه محصولات، بسته بندی و مواد بدون سوختن و بدون تخلیه به زمین، آب یا هوا که محیط زیست یا سلامت انسان را تهدید می کند.
پلاستیک زیستی یا Bioplasticsپلاستیک های زیستی مواد پلاستیکی تولید شده از منابع زیست توده تجدیدپذیر، مانند چربی ها و روغن های گیاهی، نشاسته ذرت، کاه، خرده چوب، خاک اره، ضایعات مواد غذایی بازیافتی و غیره هستند. برخی از پلاستیک های زیستی با پردازش مستقیم از پلیمرهای زیستی طبیعی از جمله پلی ساکاریدها (مانند نشاسته، سلولز، کیتوزان و آلژینات) و پروتئین ها (مانند پروتئین سویا، گلوتن و ژلاتین)، در حالی که بقیه به طور شیمیایی از مشتقات قند (مانند اسید لاکتیک) و لیپیدها (روغن ها و چربی ها) از گیاهان یا حیوانات ساخته می شوند، یا به صورت بیولوژیکی از تخمیر قندها یا قندها تولید می شوند. لیپیدها در مقابل، پلاستیک های رایج، مانند پلاستیک های سوخت فسیلی (که پلیمرهای مبتنی بر نفت نیز نامیده می شوند) از نفت یا گاز طبیعی مشتق می شوند.
پیشگیری آلودگی یا Pollution Preventionپیشگیری از آلودگی عبارت است از کاهش یا حذف آلاینده ها قبل از انتشار در محیط. این یک رویکرد پیشگیرانه برای مدیریت زیست محیطی است که به دنبال به حداقل رساندن ضایعات و انتشار گازهای گلخانه ای از طریق تغییر در فرآیندهای تولید، مواد خام و طراحی محصول است.
پیمان نامه جهانی سازمان ملل متحد یا UN Global Compactپیمان جهانی سازمان ملل متحد فراخوانی است از شرکتها برای هماهنگ کردن استراتژیها و عملیات خود با ده اصل جهانی مرتبط با حقوق بشر، کار، محیط زیست و مبارزه با فساد و انجام اقداماتی که اهداف اجتماعی و اجرای SDGs (اهداف توسعه پایدار) را پیش میبرد.
تأثیرات زیست محیطی یک محصول یا فعالیت از ابتدای چرخه عمر آن تا پایان یا Cradle-to-Graveارزیابی «گهواره تا گور» تأثیرات را در هر مرحله از چرخه عمر یک محصول، از زمانی که منابع طبیعی از زمین استخراج و پردازش میشوند تا هر مرحله بعدی از تولید، حملونقل، استفاده از محصول و در نهایت دفع، در نظر میگیرد.
تاب آوری اقلیمی یا Climate resilienceبه ظرفیت یک سیستم، مانند یک جامعه یا اکوسیستم، برای جذب و بازیابی از اثرات تغییرات آب و هوایی، در حالی که عملکردها و خدمات ضروری خود را حفظ می کند، گفته می شود.
تاب آوری یا Resilienceظرفیت بازگشتن از دشواری پایدار و ادامه دار و توانایی در ترمیم (تاب آوری به عنوان توانایی مقابله با ناملایمات، مقاومت در برابر شوک ها و سازگاری مداوم و تسریع در هنگام بروز اختلالات و بحران ها در طول زمان تلقی می شود.)
تاب آوری/انعطاف پذیری اقلیم یا Climate resilienceدر زمینه تغییرات آب و هوایی، به انعطاف پذیری اکولوژیکی یا توانایی یک سیستم طبیعی برای بازگشت پس از یک اختلال اشاره دارد. تاب آوری به توانایی یک سیستم (مانند یک اکوسیستم) برای استفاده از منابع یا مقابله با پیامدها اشاره دارد.
تاثیر جمعی یا Collective Impactتاثیر جمعی روشی عمدی برای کار با یکدیگر و به اشتراک گذاری اطلاعات به منظور حل یک مشکل پیچیده را توصیف می کند. طرفداران تأثیر جمعی بر این باورند که این رویکرد به احتمال زیاد مشکلات پیچیده را حل می کند تا زمانی که به تنهایی به همان مشکل(ها) بربخوریم
تالاب های جزر و مدی یا Brown waterمحیط آبی قهوه ای از خط ساحلی تا انتهای فلات قاره شروع می شود. یک نیروی دریایی با آب قهوه ای بر عملیات ساحلی تمرکز می کند و در درجه اول نقش دفاعی را بر عهده می گیرد. "آب قهوه ای" یا "اقیانوس قهوه ای" نیز توسط هواشناسان برای اشاره به تالاب های جزر و مدی استفاده می شود که مرز بین اقیانوس و خشکی مشخص نیست.
تالاب یا Wetlandزمین کم ارتفاعی که سطح آب در سطح یا نزدیک آن قرار دارد. تالاب ها ممکن است شیرین، شور یا آب شور باشند. تالاب ها زیستگاه های مهم و مناطق لانه سازی بسیاری از گونه ها هستند. بسیاری از تالاب ها در اثر توسعه از بین می روند.
تامین مالی (خرد) اسلامی یا Islamic Microfinanceنوعی تامین مالی محسوب می شود که در آن شرایط اسلامی دیده شده است.
تامین مالی اقلیم یا Climate financeتامین مالی اقلیم یعنی تامین مالی فعالیتها و پروژههایی که به کاهش و سازگاری با تغییرات آب و هوایی کمک میکنند، مانند انرژیهای تجدیدپذیر، بهرهوری انرژی، و اقدامات تابآوری آب و هوا.
تامین مالی خرد یا Microfinanceعبارت است از برنامهای که وامهای بسیار کوچک را با هدف خوداشتغالی به مردم بسیار فقیر ارائه میدهد. این برنامهها جایگزین برنامههای متداول بانکی برای قشرها فقیر و مشاغل کوچک جامعه بوده که در نظام بانکی کنونی از شرایط کافی برای بهرهمندی از وامهای بانکی برخوردار نیستند
تجارت پایدار، بازرگانی پایدار، کسب و کار پایدار یا Sustainable businessکسبوکاری که از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه، مسئولیتپذیر اجتماعی و آگاه به محیطزیست باشد.
تجارت کربن یا Carbon tradeتجارت کربن خرید و فروش اعتباراتی است که به یک شرکت یا نهاد دیگر اجازه می دهد مقدار معینی دی اکسید کربن یا سایر گازهای گلخانه ای منتشر کند. اعتبارات کربن و تجارت کربن توسط دولت ها با هدف کاهش تدریجی انتشار کلی کربن و کاهش سهم آنها در تغییرات آب و هوایی مجاز است.
تجدید پذیر یا Renewableاین کلمه در محیط زیست مربوط به منابعی از انرژی است که قابلیت استفاده مجدد دارند (منبعی که از نظر تئوری به دلیل توانایی آن در بازتولید یا بازسازی نمی تواند به طور کامل مصرف شود).
تجدید طبیعت، بازسرشت یا renaturationفرآیند بازگرداندن اکوسیستم ها یا زیستگاه های طبیعی به ساختار اولیه و ترکیب گونه ای خود. احیاء نیاز به دانش دقیق از گونه های اصلی، عملکردهای اکوسیستم و فرآیندهای متقابل درگیر دارد
تجزیه زیستی مواد پلاستیکی یا Oxo -biodegradationOxo-biodegradation به تجزیه مواد پلاستیکی به ترکیبات کوچکتر و سازگار با محیط زیست در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور، گرما و عمل میکروب ها اشاره دارد
تجزیه و تحلیل سود و هزینه یا Cost Benefit Analysis (CBA)چارچوبی از تجزیه و تحلیل مبتنی بر عقلانیت اقتصادی (در درون تعدادی از محدودیتها، فرد همیشه سعی میکند تصمیمی بگیرد که رفاه فردی او را افزایش میدهد) و مبتنی بر اقتصاد رفاه است. CBA هزینه ها و منافع جایگزین مختلف را مقایسه می کند و معیارهای منطقی را برای تصمیم گیری ارائه می دهد. CBA یک ورودی حیاتی برای برخی تصمیمات است اما خود تصمیمات را جایگزین نمی کند (یعنی نتیجه آن الزام آور نیست). CBA از نظر پولی، مزایا و معایب هر طرحی را از جمله مواردی که بازار معیار رضایتبخشی از ارزش اقتصادی برای آنها ارائه نمیکند، کمیت میکند. CBA شاخص های سودآوری مالی، اقتصادی یا اجتماعی را بر اساس اطلاعات در طول عمر پروژه به دست می دهد. زمانی که اهداف NWRM یا برنامههای تدابیر مختلف یکسان نیستند، استفاده میشود، یعنی زمانی که آنچه در خطر است صرفاً مجموعهای از اقدامات جایگزین نیست، بلکه اهداف جمعی متفاوتی را نیز شامل میشود.
تجمع زیستی یا Bio-accumulantsتجمع زیستی فرآیندی است که در آن سموم با تجمع در ارگانیسمهای منفرد وارد شبکه غذایی میشوند، در حالی که بزرگنمایی زیستی فرآیندی است که در آن سموم از یک سطح تغذیهای به سطح بعدی (و در نتیجه افزایش غلظت) در یک شبکه غذایی منتقل میشوند.
تحول کسبوکار یا Business transformationبه معنای انجام کارهای بیشتر، بهتر یا به نوعی متفاوت از آنچه در حال حاضر وجود دارد به عنوان وسیله ای برای کسب سود بیشتر و ادامه رشد بی پایان. همچنین به نظر میرسد که این به معنای تغییر است بدون اینکه کسبوکار واقعاً دستخوش آن نوع دگرگونی ریشهای شود که نیاز به حرکت به دنیایی شکوفا برای همه است.
تخریب/تجزیه زیستی/زیست تخریب پذیر یا Biodegradationما زیست تخریب پذیر را به عنوان توانایی یک ماده برای تجزیه طبیعی توسط ارگانیسم های یک اکوسیستم تعریف می کنیم. به عبارت ساده، زیست تخریب پذیر به این معنی است که مواد به طور طبیعی به اجزای کوچکتر مانند قندها و گازها تجزیه می شوند.
تخریب/تجزیه زیستی/زیست تخریب پذیر یا Biodegradationما زیست تخریب پذیر را به عنوان توانایی یک ماده برای تجزیه طبیعی توسط ارگانیسم های یک اکوسیستم تعریف می کنیم. به عبارت ساده، زیست تخریب پذیر به این معنی است که مواد به طور طبیعی به اجزای کوچکتر مانند قندها و گازها تجزیه می شوند.
تجزیه زیستی به لطف میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها و قارچ ها رخ می دهد. با این حال، فقط به این دلیل که یک محصول می گوید زیست تخریب پذیر است به این معنی نیست که در همه جا تجزیه می شود. در واقع، مواد برای تجزیه زیستی به شرایط خاصی نیاز دارند.
تدارکات پایدار یا Sustainable procurementتدارکات زمانی پایدار نامیده می شود که الزامات، مشخصات و معیارهایی را که ابعاد زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی پایداری را در بر می گیرد، ترکیب کند.
ترسیب کربن یا Carbon sequestrationترسیب کربن عبارت است از جذب، حذف و ذخیره دی اکسید کربن (CO2) از جو زمین. این به عنوان یک روش کلیدی برای حذف کربن از جو زمین شناخته شده است.
ترکیب آلی فرار یا VOC: Volatile Organic Compoundترکیبات آلی فرار ترکیباتی هستند که دارای فشار بخار بالا و حلالیت در آب کم هستند. بسیاری از VOC ها مواد شیمیایی ساخت بشر هستند که در ساخت رنگ، مواد دارویی و مبردها استفاده و تولید می شوند. VOC ها معمولاً حلال های صنعتی مانند تری کلرواتیلن هستند. اکسیژن های سوختی، مانند متیل ترت بوتیل اتر (MTBE)؛ یا محصولات جانبی تولید شده توسط کلرزنی در تصفیه آب، مانند کلروفرم. VOC ها اغلب اجزای سوخت های نفتی، سیالات هیدرولیک، رقیق کننده های رنگ و مواد تمیز کننده خشک هستند. VOCها آلاینده های رایج آب زیرزمینی هستند.
ترکیبات آلی یا Organic Compoundترکیبات آلی نوعی از ترکیبات شیمیایی کربن دار هستند می توانند ساختار پیچیده یا ساده ای داشته باشند. برخی ازین ترکیبات ماننند حشره کش ها می توانند برای محیط زیست سمی و مضر باشند همچنین برخی دیگر مثل گازهای گلخانه ای میتوانند بر تغییرات اقلیم اثرگذار باشند.
تصفیه ثانویه فاضلاب یا secondary sewage treatmentتصفیه ای که برای پساب تصفیه اولیه فاضلاب اعمال می شود، که معمولاً شامل استفاده از یک فناوری بیولوژیکی برای تجزیه هوازی پسماند های آلی در یک محیط مهندسی شده است. لجن به دست آمده را می توان به عنوان تهویه کننده خاک، سوزانده و یا در محل دفن پسماند ریخت.
تصفیه فاضلاب سوم یا tertiary sewage treatmentتصفیه ای که برای پساب تصفیه ثانویه فاضلاب اعمال می شود، که معمولاً شامل سیستمی برای حذف فسفر و/یا نیتروژن از فاضلاب است.
تعدیل کربن یا Carbon offsettingتعدیل کربن فرآیندی است برای متعادل کردن انتشار کربن با سرمایهگذاری در پروژههایی که انتشار گازهای گلخانهای را کاهش یا حذف میکنند، مانند انرژیهای تجدیدپذیر یا احیای جنگل.
تعرق یا Transpirationتعرق همچنین نیروی محرکه ای را برای انتقال آب و مواد مغذی از ریشه به شاخه ها فراهم می کند. در نتیجه، فرآیندهای تعرق بر عملکرد و بقای گونههای کشاورزی تأثیر میگذارند و بر چرخههای جهانی کربن و هیدرولوژیکی تأثیر میگذارند.
تغییر اقلیم یا Climate changeتغییر در وضعیت اقلیم که می تواند شناسایی شود (به عنوان مثال، با استفاده از آزمون های آماری) با تغییر در میانگین و/یا تغییرپذیری ویژگی های آن و که برای مدت طولانی، معمولاً چندین دهه یا بیشتر ادامه می یابد. تغییر اقلیم ممکن است به دلیل فرآیندهای داخلی طبیعی یا اجبارهای خارجی یا تغییرات انسانی مداوم در ترکیب جو یا کاربری زمین باشد.
تفکر روشمند یا Systems thinkingرویکردی برای حل مسئله که "مشکلات" را به عنوان بخشی از یک سیستم گسترده تر و پویا می بیند. این فرآیند درک چگونگی تأثیر چیزها بر یکدیگر به عنوان بخشی از یک کل است.
تفکر منتقد یا Critical thinkingتحلیل و ارزیابی عینی یک موضوع به منظور شکل و فرم دادن به قضاوت.
تقاضای اکسیژن شیمیایی یا COD: Chemical Oxygen Demandاکسیژن مورد نیاز شیمیایی یا COD، اندازه گیری ظرفیت آب برای مصرف اکسیژن در طول تجزیه مواد آلی در آب است. به عبارت دیگر، مقدار اکسیژنی است که برای اکسید کردن مواد آلی موجود در مقداری آب لازم است.
تمامیت ارضی مطلق یا Absolute territorial integrityیکپارچگی مطلق سرزمینی مفهومی قانونی است که به موجب آن دولت های ساحلی پایین دست می توانند تقاضای ادامه جریان بی وقفه منابع طبیعی داشته باشند.
تنوع آلفا (تنوع α) یا Alpha diversity (α-diversity)تنوع آلفا اصطلاحی است که برای توصیف تنوع "در نمونه" استفاده می شود. این معیار میزان تنوع یک نمونه واحد است، معمولاً با در نظر گرفتن تعداد گونه های مختلف مشاهده شده. معیارهای تنوع آلفا نیز اغلب بر اساس فراوانی مشاهده میشوند.
تنوع بتا (تنوع β) یا Beta diversity (β-diversity)در اکولوژی، تنوع بتا (تنوع β یا تنوع بتا واقعی) نسبت بین تنوع گونه های منطقه ای و محلی است. این اصطلاح توسط R.H. Whittaker همراه با اصطلاحات تنوع آلفا (α-تنوع) و تنوع گاما (g-diversity) معرفی شد.
تنوع زیستی یا Biodiversityتنوع موجودات زنده از همه منابع از جمله، اکوسیستم های زمینی، دریایی و سایر آبزیان و مجموعه های اکولوژیکی که آنها بخشی از آن هستند. این شامل تنوع درون گونه ها، بین گونه ها و اکوسیستم ها می شود.
تهویه کننده خاک یا soil conditionerهر ماده کمپوست شده یا غیرکمپوست شده با منشاء آلی که برای افزودن به خاک تولید یا توزیع می شود، شامل « اصلاح کننده خاک»، «افزونه خاک»، «بهبود دهنده خاک» و مواد مشابه به استثنای پلیمرهایی که تجزیه زیستی نمی شوند، مانند پلاستیک، لاستیک و پوشش ها
توافق نامه پاریس یا Paris Agreementتوافق پاریس یک توافق بین المللی است که توسط کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیم در سال 2015 با هدف محدود کردن گرمایش زمین به وجود آمد.
توالت زیستی یا Toilet Compostingوعی توالت سیستم تصفیه فاضلاب بدون آب خشک است که پسماندهای انسانی را با یک فرآیند بیولوژیکی به نام کمپوستینگ تصفیه می کند. این فرآیند منجر به تجزیه مواد آلی می شود و پسماند های انسانی را به مواد کود مانند تبدیل می کند ، اما همه عوامل بیماری زا را از بین نمی برد که دفع انسان را به ماده غنی ازت نیتروژن شبیه هوموس تجزیه می کند.
توانمندسازی زنان یا Women Empowermentتوانمندسازی زنان به یک دگرگونی اجتماعی اشاره دارد که در آن زنان این قدرت را دارند که آزادانه عمل کنند، از حقوق خود استفاده کنند و در مورد اینکه چه کاری و چگونه کاری را که میخواهند انجام دهند، تصمیم بگیرند.
توسعه پایدار یا Sustainable developmentتوسعه پایدار رویکرد توسعه ای است که نیازهای زمان حال را بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده برای برآوردن نیازهای خود برآورده می کند و ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را متعادل می کند.
توسعه کم اثر (تاثیر) یا Low-impact developmentتوسعه کمتأثیر رویکردی به کاربری و توسعه زمین است که فرآیندهای هیدرولوژیکی طبیعی مانند نفوذ، تبخیر و تعرق و فیلتراسیون را تقلید میکند تا رواناب آب طوفان را مدیریت کند و اثرات شهرنشینی بر کیفیت و کمیت آب را کاهش دهد.
تولید جانبی/ضایعه یا byproductمحصول فرعی یا فرعی محصول ثانویه ای است که از فرآیند تولید، فرآیند تولید یا واکنش شیمیایی به دست می آید. این محصول یا خدمات اولیه تولید شده نیست.
تولید همزمان یا Cogenerationتولید همزمان تکنیکی برای تولید گرما و برق در یک فرآیند است که می تواند مقادیر قابل توجهی انرژی را ذخیره کند. تولید همزمان اغلب با احتراق سوختهای فسیلی مرتبط است، اما میتواند با استفاده از برخی منابع انرژی تجدیدپذیر و با سوزاندن پسماندها نیز انجام شود.
ثبات، پایداری (توسعه پایدار) یا Sustainabilityبرآوردن نیازهای حال بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده برای برآوردن نیازهای خود
جاذب یا SORBENTیک ماده شناور که ترجیحاً می تواند روغن را جذب کند، این مواد می توانند با غلیظ کردن روغن، تمیز کردن را آسان تر کنند. مواد یا طبیعی هستند مانند کاه و خاک اره یا مصنوعی مانند براده های پلی اورتان و پلی استر .
جبران تنوع زیستی یا Biodiversity Offsetپیامدهای حفاظتی قابل اندازه گیری ناشی از اقدامات طراحی شده برای جبران اثرات نامطلوب باقیمانده تنوع زیستی ناشی از توسعه پروژه پس از انجام اقدامات پیشگیری و کاهش مناسب. هدف، دستیابی به هیچ ضرری و ترجیحاً سود خالص تنوع زیستی در زمین با توجه به ترکیب گونهها، ساختار زیستگاه، عملکرد اکوسیستم و استفاده مردم و ارزشهای فرهنگی مرتبط با تنوع زیستی است.
جبران کربن یا Carbon creditاعتبارات کربن که به عنوان جبران کربن نیز شناخته میشود، مجوزهایی هستند که به مالک اجازه میدهند مقدار معینی دی اکسید کربن یا سایر گازهای گلخانهای منتشر کنند. یک اعتبار اجازه انتشار یک تن دی اکسید کربن یا معادل آن در سایر گازهای گلخانه ای را می دهد.
جذب و ذخیره کربن یا Carbon capture and storageجذب و ذخیره کربن فرآیندی است که انتشار دی اکسید کربن از فرآیندهای صنعتی یا تولید برق را جمعآوری میکند و آنها را در شکل های طبیعی ذخیره میکند تا از انتشار آن در جو جلوگیری کند.
جریان پسماند یا Waste streamجریان کامل پسماند از منبع خانگی یا صنعتی تا بازیابی، بازیافت یا دفع نهایی.
جزیرهٔ گرمایی شهری یا Urban heat islandبه پدیدهٔ بالا بودنِ چشمگیرِ درجهٔ دمای برخی از شهرها یا مناطق شهری در مقایسه با حومه شهر یا محدودههای روستاییِ نزدیکشان گفته میشود
چرخه کربن یا Carbon cycleاصطلاحی که برای توصیف جریان کربن (به اشکال مختلف، به عنوان مثال، دی اکسید کربن) در جو، اقیانوس، بیوسفر زمینی و لیتوسفر استفاده می شود.
چندبار مصرف، قابل استفاده مجدد یا Reusableاستفاده مجدد از یک شی یا ماده منبع برای همان هدف یا هدف دیگر بدون تغییر ساختار شیء به شکل قابل توجه
حاکمیت آب یا Water governanceحکمرانی آب به سیستمهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اداری اطلاق میشود که میتوانند بر مصرف و مدیریت آب تأثیر بگذارند. برابری و کارایی در تخصیص و توزیع منابع و خدمات آب و مصرف متعادل آب بین فعالیتهای اجتماعی-اقتصادی و اکوسیستمها را تعیین میکند.
حفاظت یا conservationمجموع عواملی که بر روی یک زیستگاه طبیعی و گونههای معمولی آن تأثیر میگذارد که ممکن است بر توزیع طبیعی طولانیمدت، ساختار و عملکرد و همچنین بقای طولانیمدت گونههای معمولی آن تأثیر بگذارد.
حفاظت یا preservationحفاظت به معنی نگه داشتن ارزش یک منبع در طول زمان گفته می شود. در زمینه منابع طبیعی، به حفاظت از اکوسیستم ها، زیستگاه ها و گونه ها در برابر تخریب گفته می شود تا سلامت و بهره وری این منابع برای نسل های آینده حفظ شود.
حقآبه یا Water rightسیستمی از حقوق برای تخصیص استفاده از آبی که در نهرها، رودخانهها، دریاچهها، برکهها یا زیر زمین جمعآوری میشود، از جمله تخصیص آب به ذخیرهسازی. حقوق آب، حقوق مالکیت است، اما دارندگان حق آبه مالک خود آب نیستند، آنها حق استفاده از آن را دارند. بسته به نوع دکترین قانون آب، آنها ممکن است به مالکیت زمین ملحق شوند، یا ممکن است به عنوان یک حق مالکیت جداگانه وجود داشته باشند.
حمل نقل پایدار یا Sustainable transportationحمل و نقل پایدار سیستم حمل و نقلی است که سازگار با محیط زیست، مسئولیت اجتماعی و اقتصادی است، با انتشار گازهای گلخانه ای کم و همچنین کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی و استفاده کارآمدتر از منابع.
حمل و نقل فعال استفاده از نیروی خود برای رفتن از یک مکان به مکان دیگر است. این شامل: پیاده روی است. دوچرخه سواری یا Active transportحمل و نقل فعال استفاده از نیروی خود برای رفتن از یک مکان به مکان دیگر است. این شامل: پیاده روی،دوچرخه سواری،ورزش اسکیت بورد،اسکیت روی خط،دویدن،صندلی چرخدار غیر مکانیزه،اسکی برفی و صحرای کانتری.حمل و نقل فعال مزایای ما را دارد: سلامتی،جامعه،سامانه حمل و نقل،محیط،اقتصاد.
حوضه آبخیز یا Catchmentحوضه آبریز یا حوضه آبریز زمینی است که توسط ویژگی های طبیعی مانند تپه ها یا کوه ها محصور شده است که تمام آب های روان از آن به یک نقطه پست می ریزد. این نقطه پست یک سد، مکانی بر روی رودخانه یا دهانه رودخانه ای است که در آن آب وارد خلیج یا اقیانوس می شود.
حوضه آبخیز یا Catchmentحوضه آبریز یا حوضه آبریز زمینی است که توسط ویژگی های طبیعی مانند تپه ها یا کوه ها محصور شده است که تمام آب های روان از آن به یک نقطه پست می ریزد. این نقطه پست یک سد، مکانی بر روی رودخانه یا دهانه رودخانه ای است که در آن آب وارد خلیج یا اقیانوس می شود.
این درست مانند آب در وان حمام است که به سوراخ سرازیر میشود، یا آبی که روی سقف میریزد و به سمت یک لوله میرود.
خالص - صفر(در بحث انتشار آلودگی) یا Net -zeroمیزان انتشار خالص یا صفر اصطلاحی است که برای توصیف حالتی استفاده می شود که در آن میزان انتشار گازهای گلخانه ای تولید شده برابر با مقداری است که از جو خارج می شود
خدمات اکوسیستمی یا Ecosystem servicesخدمات اکوسیستمی مزایایی است که انسان از اکوسیستم های طبیعی مانند هوا و آب پاک، گرده افشانی، حاصلخیزی خاک و تنظیم آب و هوا به دست می آورد.
خطر زیستی یا Biological hazardخطرات سلامت بیولوژیکی شامل باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و کپک ها یا قارچ ها می شود. آنها در صورت استنشاق، خوردن یا تماس با پوست می توانند سلامت انسان را تهدید کنند. آنها می توانند باعث بیماری هایی مانند مسمومیت غذایی، کزاز، عفونت های تنفسی یا عفونت انگلی شوند.
خطر سیل قابل قبول یا Acceptable flood riskاین بدان معنی است که در یک منطقه خطر سیل شناسایی شده ممکن است همان مواجهه یا خطر سیل وجود داشته باشد، اما طیف وسیعی از آسیب پذیری در برابر خطر وجود دارد.
خلق ارزش مشترک یا Shared Value Creationخلق ارزش مشترک، عمل خلق ارزش اقتصادی به گونه ای است که با رفع نیازها و چالش های جامعه، برای جامعه نیز ارزش آفرینی کند. 3 راه برای ایجاد ارزش مشترک وجود دارد: با ارزیابی مجدد محصولات و بازارها، با تعریف مجدد بهره وری در زنجیره ارزش، و با ایجاد امکان توسعه گروه های محلی. ارزش مشترک مسئولیت اجتماعی یا بشردوستی شرکتی نیست - ایجاد ارزش مشترک هسته اصلی استراتژی کسب و کار است.
خنثی کردن اثر کربن یا Carbon neutralتعادل انتشار دی اکسید کربن باقیمانده با جبران کربن، فرآیند کاهش یا اجتناب از انتشار گازهای گلخانه ای یا حذف دی اکسید کربن از جو برای جبران انتشار در جاهای دیگر است. اگر مجموع گازهای گلخانه ای ساطع شده برابر با مقدار کل اجتناب شده یا حذف شده باشد، آنگاه این دو اثر یکدیگر را خنثی می کنند و انتشار خالص «خنثی» است.
خودپالایی یا Self-purificationیک فرآیند طبیعی تخریب آلی که مواد مغذی مورد استفاده ارگانیسمهای خودپرور را تولید میکند.
خودکفایی آبی یا Water self-sufficiencyدستیابی به خودکفایی به معنای استفاده از آب تولید شده تنها از آب های زیرزمینی محلی و سایر منابع محلی و حفظ یک سیستم ارتجاعی برای تامین نیاز آب است.
دریای آزاد یا Blue waterآب آبی، آب موجود در مخازن آب سطحی و زیرزمینی ما است. در کشاورزی آبی، آب آبی برای حفظ تعرق استخراج می شود. استفاده از آن با کارایی بالا ضروری است.
دفن ایمن پسماند یا SECURE LANDFILLتوسعه مفهوم محل دفن بهداشتی برای دفع ایمن پسماند های خطرناک. برای جلوگیری از خروج پسماند به محیط از طریق نشت، مکان های دفن پسماند ایمن معمولا با یک لایه پلاستیکی مهر و موم می شوند و محصولات در ظروف ذخیره می شوند. این تفکیک برای جلوگیری از اختلاط پسماند ها در صورت نشت ظروف جداگانه ضروری است. هنگامی که پر شد، محل با یک کلاه پلاستیکی و سفالی مهر و موم می شود تا از نفوذ بارندگی جلوگیری شود. محتویات مکان های دفن پسماند ایمن باید ثبت شود و مکان ها برای تولید شیرابه و گاز برای مدت طولانی نظارت شود تا اطمینان حاصل شود که یکپارچگی سیستم حفظ می شود.
دوده یا Black carbon (BC)شکل نسبتا خالص کربن که به نام دوده نیز شناخته می شود، از احتراق ناقص سوخت های فسیلی، سوخت زیستی و زیست توده ناشی می شود. فقط روزها یا هفته ها در جو می ماند. قبل از میلاد یک عامل اجباری آب و هوا با اثر گرم شدن قوی، هم در جو و هم زمانی که روی برف یا یخ رسوب میکند، است. همچنین به آئروسل و اتمسفر مراجعه کنید.
دیرینه اقلیم یا Paleoclimateمطالعه اقلیم های قبلی که در طول سنین مختلف زمین شناسی زمین وجود داشته است.
ذرات معلق یا Particulate Matterذرات معلق (PM) به ذرات ریز معلق در هوا از جمله گرد و غبار، خاک، دود و قطرات مایع گفته می شود. این ذرات از منابع مختلفی از جمله وسایل نقلیه، فعالیت های صنعتی، تولید برق، فعالیتهای ساختمانی، روشهای کشاورزی و منابع طبیعی مانند گرد و غبار و آتشسوزی جنگلها به وجود میآیند و اثرات مضری بر محیط زیست و سلامت انسان دارند.
ذینفعان، صاحبان سهام یا Stakeholdersموسسه، سازمان یا گروهی که در یک بخش یا سیستم خاص تاثیر میگذارد یا تاثیر می پذیرد .
راه حل مبتنی بر طبیعت یا Nature -based solutionsاتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت NBS را چنین تعریف می کند : اقداماتی برای محافظت، مدیریت پایدار و بازیابی اکوسیستم های طبیعی که به چالش های اجتماعی (تغییرات اقلیم و آب و هوا و امنیت غذایی) رسیدگی می کند
ردپای (اثر) زیست محیطی محصول یا Product Environmental Footprint (PEF)روشی برای ارزیابی و برقراری ارتباط عملکرد محیطی یک محصول در طول چرخه عمر آن است.
ردپای آب یا Water footprintردپای آب به عنوان مجموع حجم آب شیرین (آبی، سبز و خاکستری) مورد استفاده برای تولید محصول در طول زنجیره تامین آن تعریف می شود
ردپای زیستی (زمین) یا Land Footprintبه مقدار زمینی گفته می شود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم برای استفاده از فعالیت های انسانی مثل کشاورزی، فعالیت شهری و ... استفاده می شود (مقدار زمینی که میتواند زندگی پایدار یک فرد را تامین کند)
ردپای کربن یا Carbon footprintردپای کربن اندازه گیری میزان انتشار گازهای گلخانه ای است که به طور مستقیم و غیرمستقیم توسط یک فرد، سازمان یا محصول تولید می شود.
رفتار پایدار یا Sustainable Behaviorرفتاری است که ارزش ها، هنجارها، باورها، احساس مسئولیت افراد را در اقدامات عمدی متمرکز بر تأمین رفاه همه موجودات زنده، از جمله نسل های کنونی و آینده، در بر می گیرد.
رودخانه جوان یا Young riverرودخانه ای با شیب تند که شاخه های بسیار کمی دارد و به سرعت جریان دارد. کانالهای آن عمیقتر به جای گستردهتر فرسایش مییابند
رودخانه فرامرزی یا Transboundary riverرودخانه فرامرزی رودخانه ای است که حداقل از یک مرز سیاسی عبور می کند، یا از یک مرز در داخل یک کشور یا یک مرز بین المللی
زباله دریایی یا Marine litterزباله های دریایی تجمع زباله های ساخته شده توسط انسان در اقیانوس ها از جمله پلاستیک، فلزات و سایر زباله ها است که تهدیدی برای زندگی دریایی و اکوسیستم ها و سلامت انسان است.
زباله یا Rubbishمواد دور ریخته شده که دیگر مورد استفاده نیستند از منازل، موسسات یا محل کار
زغال چوب یا charcoalزغال چوب مواد حاصل از ذغالشدن زیست توده، معمولاً برخی از بافت میکروسکوپی معمول بافتهای گیاهی را حفظ میکند. از نظر شیمیایی عمدتاً از کربن با ساختار گرافیتی آشفته، با مقادیر کمتر اکسیژن و هیدروژن تشکیل شده است (چارلسون و هاینتزنبرگ، 1995، ص 402). کربن سیاه را ببینید. دوده.
زمین بایر-زمین دست خورده یا Brownfieldsزمین های بایر، املاک صنعتی و تجاری متروک، بلااستفاده یا کم استفاده هستند که تامین مالی توسعه یا توسعه مجدد به دلیل آلودگی واقعی یا مشکوک محیطی در نتیجه استفاده های گذشته پیچیده است.
زمین خواری یا Land Grabbingزمین خواری به اقدامی اطلاق می شود که زمین هایی را که مالکیت آنها برای ما نیست بدون معامله و رضایت مالکین به تصرف خود درآوریم و اغلب به منظور منافع مالی به کار برده می شود
زنجیره ارزش یا Value chainمفهوم زنجیره ارزش به طور گسترده در ادبیات مدیریت استراتژیک، به ویژه توسط پورتر (1985) پوشش داده شده است. یک زنجیره ارزش از فعالیت ها و فرآیندهای کسب و کار داخلی یک شرکت برای ایجاد ارزش برای مشتریان خود ناشی می شود (پورتر، 1985). سپس این زنجیره ارزش یک شرکت به یک زنجیره ارزش یا سیستم صنعتی تعلق دارد (پورتر، 1985).
زنجیره تامین سبز یا Green supply chainزنجیره تامین سبز سیستمی متشکل از تامین کنندگان، تولیدکنندگان و توزیع کنندگان است که برای تولید و ارائه محصولات و خدمات با اثرات زیست محیطی کم، با هم همکاری می کنند، در حالی که نیازهای مشتریان را برآورده می کنند و دوام اقتصادی را حفظ می کنند.
زنجیره تامین یا Supply chainانبوهی از شرکتهایی که در کل فرآیند ایجاد یک محصول یا تسهیل یک خدمات دخیل هستند، برای مثال تولیدکنندگان و ارائهدهندگان مواد تشکیل دهنده مورد استفاده در محصول نهایی. فعالیت های زنجیره تامین یک شرکت، انتشارات حوزه 3 آن را تشکیل می دهد.
زیر ساخت یا Infrastructureساختارها و امکانات اولیه فیزیکی و سازمانی (مانند ساختمان ها، جاده ها، منابع تغذیه) مورد نیاز برای فعالیت یک جامعه یا شرکت
زیرساخت پایدار یا Sustainable infrastructureزیرساخت های پایدار، طراحی و ساخت زیرساخت هایی است که اثرات منفی زیست محیطی را به حداقل می رساند و بهره وری منابع را به حداکثر می رساند، در حالی که نیازهای جامعه را برآورده می کند.
زیرساخت تاب آور (انعطاف پذیر) یا Resilient infrastructureزیرساخت تاب آور سیستمهای زیرساختی است که برای مقاومت و بازیابی از اثرات بلایای طبیعی و سایر اختلالات طراحی شدهاند و در عین حال عملکردها و خدمات ضروری خود را حفظ میکنند.
زیرساخت سبز یا Green infrastructureزیرساخت سبز به سیستمهای طبیعی یا مهندسی اطلاق میشود که مزایای اکولوژیکی و اجتماعی مانند مدیریت آب طوفان، بهبود کیفیت هوا و احیای زیستگاه را فراهم میکنند.
زیست پالایی یا Bioremediationزیست پالایی استفاده از موجودات زنده مانند باکتری ها یا گیاهان برای حذف یا خنثی کردن آلاینده های محیط است.
زیست تخریب پذیر یا Biodegradableقادر به پوسیدگی طبیعی و به گونه ای که مضر نباشد
زیست توده یا Biomassزیست توده مواد آلی و غیر فسیلی با منشا بیولوژیکی (گیاهان و حیوانات) است که به عنوان ماده اولیه برای تولید سوخت های زیستی استفاده می شود. می توان آن را مواد اولیه زیست توده یا محصولات انرژی زا نیز نامید. این شامل طیف گسترده ای از مواد برداشت شده از طبیعت یا بخش بیولوژیکی پسماند است. نمونه معمولی آن چوب (هیزم، بقایای چوب، ضایعات چوب، شاخه های درخت، کنده، گلوله های چوب و ...) است که بزرگترین منبع انرژی زیست توده است. نمونه های دیگر زیست توده عبارتند از: چمن، بامبو، ذرت، نیشکر، فضولات حیوانی، لجن فاضلاب و جلبک. استفاده از زیست توده به عنوان سوخت کربن خنثی تلقی می شود زیرا کربن در طول چرخه زندگی زیست توده (رشد آن) از جو به دام افتاده است. چندین نگرانی پایداری مربوط به استفاده از زیست توده به عنوان سوخت وجود دارد.
زیست کره یا Biosphereزیست کُره یا بیوسفر از بخش هایی از زمین که در آن حیات وجود دارد تشکیل شده است - همه اکوسیستم ها. بیوسفر از عمیقترین سیستمهای ریشه درختان، تا محیطهای تاریک گودالهای اقیانوسی، تا جنگلهای بارانی سرسبز، قلههای بلند کوهها و مناطق انتقالی مانند این، جایی که اکوسیستمهای اقیانوسی و زمینی به هم میرسند، گسترش مییابد.
ساختمان سبز یا Green buildingساختمان سبز یک رویکرد طراحی و ساخت ساختمان است که اثرات زیست محیطی آن را به حداقل می رساند، سلامت و رفاه انسان را افزایش می دهد و مصرف انرژی و منابع را کاهش می دهد.
سازگاری با اقلیم یا Climate adaptationسازگاری با اقلیم فرآیند آماده سازی و پاسخ به اثرات تغییرات اقلیم، مانند افزایش سطح آب دریا، افزایش رویدادهای شدید آب و هوایی، و تغییر در الگوهای بارش است.
سازگاری با تغییرات اقلیم یا Climate change adaptationسازگاری با تغییرات اقلیمی به اقداماتی اطلاق میشود که تأثیر منفی تغییر اقلیم را کاهش میدهند و در عین حال از فرصتهای بالقوه جدید بهره میبرند. این شامل تنظیم سیاست ها و اقدامات به دلیل تغییرات مشاهده شده یا مورد انتظار در آب و هوا است. سازگاری می تواند واکنشی باشد که در پاسخ به اثرات آب و هوایی رخ می دهد، یا پیش بینی می شود که قبل از مشاهده اثرات تغییرات آب و هوایی رخ می دهد. در بیشتر شرایط، انطباقهای پیشبینیشده منجر به هزینههای بلندمدت کمتر و مؤثرتر از سازگاریهای واکنشی میشوند.
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی یا OECD (Organization for Economic Cooperation and Development)OCDE سازمانی است بینالمللی، دارای ۳۷ عضو، که اعضای آن متعهد به اصول دموکراسی و اقتصاد آزاد هستند. این سازمان به تعبیری عمدهترین سازمان بینالمللی تصمیمگیرندهٔ اقتصادی است. مقر اصلی این سازمان در شهر پاریس است.
سد باطله یا Tailings damسدهای باطله برای ذخیره آب و ضایعاتی که به عنوان محصولات حاصل از فرآیند استخراج به دست می آیند استفاده می شود.
سرمایه اجتماعی یا Social Capitalسرمایه اجتماعی به نهادها، روابط و هنجارهایی اشاره دارد که کیفیت و کمیت تعاملات اجتماعی یک جامعه را شکل می دهند. شواهد روزافزون نشان می دهد که انسجام اجتماعی برای پیشرفت اقتصادی جوامع و برای پایداری توسعه حیاتی است. سرمایه اجتماعی فقط مجموع نهادهایی نیست که زیربنای یک جامعه را تشکیل می دهند، بلکه چسبی است که آنها را در کنار هم نگه می دارد.
سرمایه پذیر یا Investeeواحدهایی که سرمایه گذاری مالی را از یک نهاد دیگر (مثلاً یک صندوق) برای تولید بازده مالی و/یا تأثیری دریافت می کنند.
سرمایه داری آگاهانه یا Conscious capitalismسرمایه داری آگاهانه بر مردم و محیط زیست متمرکز است. رهبران کسبوکار که این فلسفه را تمرین میکنند، تشخیص میدهند که ذینفعان اصلی باید در تصمیمگیریهای تجاری مشارکت و احترام بیشتری داشته باشند. با این حال، در بسیاری از موارد، سهامداران اصلی ممکن است مشتریانی باشند که در جلسات کاری نمایندگی ندارند. رهبران سرمایهداری آگاه هنگام تصمیمگیریهای تجاری راههایی برای احترام به صدای ذینفعان خود - از سرمایهگذاران گرفته تا مشتریان - پیدا میکنند. آنها همچنین تأثیرات اجتماعی و محیطی را در نظر می گیرند.
سرمایه طبیعی یا Natural capitalبه ذخایر طبیعی جهان اطلاق میشود، که منابعی چون ذخایر زمینشناسی، خاک، هوا، آب و تمام موجودات زنده متعلق به آن را در بر میگیرد. سرمایههای طبیعی در هر مکان جغرافیایی که وجود داشته باشند، اغلب مردم آن منطقه را از کالاها و خدمات عمومی، بهرهمند میسازند، که بنام خدمات اکوسیستم نامیده میشود
سرمایه گذاری جمعی یا Crowd fundingعمل تامین مالی یک پروژه یا سرمایه گذاری با جمع آوری پول از تعداد زیادی از افراد که هر کدام مبلغ نسبتا کمی را معمولاً از طریق اینترنت کمک می کنند.
سلسله مراتب مدیریت پسماند یا waste management hierarchyمفهومی که اجتناب از پسماند را قبل از بازیافت و دفع ترویج می کند، که اغلب در کمپین های آموزشی جامعه به عنوان «کاهش، استفاده مجدد، بازیافت» از آن یاد می شود. سلسله مراتب پسماند در قانون حفاظت از محیط زیست 1970 به رسمیت شناخته شده است که مدیریت پسماندها را به ترتیب اولویت: اجتناب، استفاده مجدد، بازیافت، بازیافت انرژی، تصفیه، مهار، دفع، ترویج می کند.
سنجش از راه دور یا remote sensingمشاهده سطح زمین از فاصله دور توسط حسگرها. عکاسی هوایی اولین شکل سنجش از دور بود، اما رصد ماهوارهای در حال حاضر رایجترین است که شامل ایجاد تصاویر مستقیم عکاسی یا جمعآوری دادهها به شکل دیجیتال است.
سوء تغذیه یا Undernourishmentسوءتغذیه به عنوان گرسنگی مزمن تعریف می شود، وضعیتی که در آن فرد دسترسی ناکافی به مقادیر غذایی لازم برای تأمین انرژی مورد نیاز برای انجام یک زندگی عادی، سالم و فعال دارد، با توجه به نیازهای انرژی رژیم غذایی خود در طول حداقل یک سال.
سوخت ارگانیک یا biodieselیک سوخت دیزل تجدید پذیر که از روغن های طبیعی مانند سویا ایجاد می شود. (Expo) یک سوخت پاک و جایگزین مشتق شده از چربی های حیوانی یا روغن گیاهی که می تواند در موتورهای دیزل سوز استفاده شود. حاوی فرآورده های نفتی نیست، اما ممکن است با گازوئیل مبتنی بر نفت ترکیب شود.
سوخت بازیافت ثانویه یا Secondary recovered fuelبازیابی انرژی از ضایعاتی که به طور واقعی قابل استفاده مجدد یا بازیافت از فرآیندهای تصفیه مکانیکی و بیولوژیکی نیستند.
سوخت زیستی یا Biofuelسوخت های زیستی سوخت های مایع یا گازی حمل و نقل مانند بیودیزل و بیواتانول هستند که از زیست توده ساخته می شوند. آنها به عنوان یک جایگزین تجدیدپذیر برای سوخت های فسیلی در بخش حمل و نقل اتحادیه اروپا عمل می کنند و به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و بهبود امنیت عرضه اتحادیه اروپا کمک می کنند.
سوخت زیستی یا Biofuelsسوختهای زیستی سوختهایی هستند که از منابع زیستی تجدیدپذیر مانند محصولات زراعی، جلبکها و فضولات حیوانی به دست میآیند که میتوانند جایگزین سوختهای فسیلی شوند.
سیاست محدودیت و تجارت یا CAP AND TRADEرویکردی بازار محور است که برای کنترل آلودگی با ایجاد محرک های اقتصادی اعمال می شود
سیلیکوزیس یا SILICOSISسیلیکوزیس یک بیماری پیشرونده است که علائمی مانند سرفه و تنگی نفس ایجاد می کند. سیلیکوزیس جزء گروه های از بیماری است که به عنوان پنوموکونیوز شناخته می شود. این بیماری ها به دلیل تنفس در انواع مختلف ذرات گرد و غبار در یک محیط کار و ایجاد جای زخم در داخل ریه می شود.
شاخص رشد فراگیر یا IGI (Inclusive growth index)شاخص رشد فراگیر، توانایی کشورها را برای دستیابی به رشد با توجه به برابری جنسیتی و پایداری زیست محیطی تجزیه و تحلیل می کند
شاخص کل اثرات زیست محیطی یا Total Environmental Impactشاخص کل اثرات زیست محیطی (TEI) شامل بازیابی ارزش مواد زائد است و معیاری برای تأثیر اجتماعی دارد: به عنوان مثال، صدمات و بیماری های کارکنان و پیمانکاران؛ حوادثی مانند آتش سوزی، انفجار، نشر تصادفی به محیط، و حوادث حمل و نقل؛ پسماند ها و انتشارات جهانی؛ و استفاده از مواد خام و انرژی تخلیه شونده.
شدت کربن یا Carbon intensityشدت کربن معیاری است که نشان می دهد برق ما چقدر تمیز است. به این معنی است که چند گرم دی اکسید کربن (CO2) برای تولید یک کیلووات ساعت (کیلووات ساعت) برق آزاد می شود.
شدت منابع یا resource intensityنسبت مصرف منابع نسبت به بازده اقتصادی یا فیزیکی آن؛ برای مثال، لیتر آب مصرف شده به ازای هر دلار مصرف شده، یا لیتر آب مصرف شده به ازای هر تن آلومینیوم تولید شده. در سطح ملی، شدت انرژی عبارت است از نسبت کل مصرف انرژی اولیه کشور به تولید ناخالص داخلی یا تولید فیزیکی (کل کالاهای تولید شده).
شعله ور کردن یا Flaringسوزاندن مقادیر ناخواسته یا غیراقتصادی گاز از طریق لوله. فلرینگ وسیله ای برای دفع است که در مواقعی استفاده می شود که راهی برای گرفتن و انتقال گاز به بازار وجود نداشته باشد و گاز برای اهداف دیگری قابل استفاده نباشد. به دلیل ارزش بالای گاز و نگرانی های زیست محیطی، عمل شعله ور شدن به طور پیوسته کاهش می یابد.
شفافیت یا Transparencyاصل یا حالتی که به موجب آن سرمایه گذاران و سایر طرف های ذینفع به اطلاعات مالی در مورد یک شرکت دسترسی مساوی دارند، که اغلب از اشکال استاندارد ارائه پیروی می کند. یکی از ارزشهای کلیدی، توانایی پایهگذاری تصمیمات سرمایهگذاری بر روی دادههای مشابه با سایر شرکتکنندگان است.
شهر نشینی یا Urbanizationرشد جمعیت شهری در نتیجه مهاجرت از مناطق روستایی و رشد طبیعی جمعیت در داخل مناطق شهری. در کشورهای در حال توسعه، توسعه ناپایدار شهری بر خدمات و مسکن با پیامدهای جدی برای سلامت عمومی به دلیل بهداشت نامناسب، فقدان آب سالم، دفع ناکافی پسماند و محیط زیست تخریبشده تاکید میکند.
شهر هوشمند یا Smart citiesشهرهای هوشمند شهرهایی هستند که از فناوریهای پیشرفته و تجزیه و تحلیل دادهها برای بهبود پایداری، کارایی و کیفیت زندگی ساکنان خود استفاده میکنند و در عین حال اثرات زیستمحیطی را به حداقل میرسانند.
شورای جهانی تجارت برای توسعه پایدار (World Business Council for Sustainable Development) یا WBCSDشورای جهانی تجارت برای توسعه پایدار جامعه برتر جهانی و تحت رهبری مدیر عامل بیش از 200 کسب و کار پیشرو پایدار در جهان است که به طور جمعی برای سرعت بخشیدن به تحولات سیستم مورد نیاز برای یک آینده خالص، مثبت طبیعت و عادلانه تر کار می کنند.
شیمی پایدار یا Sustainable chemistryشیمی پایدار یک مفهوم علمی است که به دنبال بهبود کارایی استفاده از منابع طبیعی برای رفع نیازهای انسان به محصولات و خدمات شیمیایی است. شیمی پایدار شامل طراحی، ساخت و استفاده از محصولات و فرآیندهای شیمیایی کارآمد، موثر، ایمن و بی خطرتر برای محیط زیست است.
شیمی سبز(ایمن) یا Green chemistryشیمی سبز رشته ای از شیمی است که هدف آن طراحی محصولات و فرآیندهای شیمیایی ایمن تر و پایدارتر، با کاهش اثرات زیست محیطی و بهبود نتایج سلامت انسان است.
صرفه جویی (حفاظت) آب یا Water conservationصرفه جویی در مصرف آب به استفاده کارامدتر از آب و کاهش اتلاف برای تامین پایدار آب پاک برای نیازهای انسانی و زیست محیطی اشاره دارد.
صنایع هایتک و با تکنولوژی متوسط یا Medium and high -tech industryصنایع متوسط و با تکنولوژی بالا بخش هایی از اقتصاد هستند که در تولید محصولات و خدمات پیشرفته و بسیار پیچیده تخصص دارند.
ضایعات، پسماند یا Wasteهر ماده جامد، مایع یا گاز که دیگر مورد نیاز ارگانیسم یا سیستمی نیست که از آن استفاده کرده یا آن را تولید کرده است. زباله بخشی جدایی ناپذیر از محیط زیست است و محیط زیست مجموعه ای از سیستم های دفع زباله بسیار کارآمد را توسعه داده است که شامل بازیافت محصولات می شود. ضایعات آلی، مانند ضایعات تولید شده توسط حیوانات، توسط حشرات و باکتریها به مواد شیمیایی تشکیلدهنده آن کاهش مییابد که مجدداً در محیط جذب میشوند. برگهای دور ریخته شده توسط درختان برگریز در پاییز به روشی مشابه درمان میشوند و فرآیند فتوسنتز از تجمع دیاکسید کربن (CO) که بهعنوان گاز زائد توسط حیوانات منتشر میشود، جلوگیری میکند. مشکلات زمانی به وجود میآیند که زباله بهقدری تولید میشود که سیستمهای دفع معمولی نتوانند با آن مقابله کنند یا زمانی که زبالهها به گونهای شکل میگیرند که سیستمهای موجود میتوانند آن را به آرامی یا در برخی موارد اصلاً دفع کنند. رشد جمعیت، سبک زندگی جدید و تکنولوژی به سرعت در حال تغییر به افزایش تولید زباله و ایجاد مشکلات جدی در دفع زباله کمک کرده است.
طبیعی یا Natural / Substances which occur in natureموادی که در طبیعت وجود دارند
طراحی انعطاف پذیر یا Resilient designطراحی انعطاف پذیر به طراحی ساختارها و سیستم هایی اشاره دارد که می توانند در برابر تأثیرات تغییرات آب و هوایی مانند رویدادهای شدید آب و هوایی و افزایش سطح دریا مقاومت کنند و با آن سازگار شوند.
طراحی پایدار یا Sustainable designطراحی پایدار با پرداختن به اصول پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، به «خط اصلی سه گانه» می پردازد. هدف آن مقابله با اثرات منفی محصولات در طول چرخه عمر آنها با فلسفه "گهواره تا گور" است که از مواد و فرآیندهای کم تاثیر استفاده می کند و مصرف انرژی، انرژی جاسازی شده، طراحی برای جداسازی قطعات برای تسهیل استفاده مجدد یا بازیافت، تجدیدپذیری منابع، زیستی را در نظر می گیرد
طراحی غیرفعال خورشیدی یا Passive Building Designطراحی غیرفعال خورشیدی به استفاده از انرژی خورشید برای گرمایش و سرمایش فضاهای زندگی اشاره دارد. در این رویکرد، خود ساختمان یا برخی از عناصر آن از ویژگی های انرژی طبیعی در مصالح و هوای ایجاد شده در اثر قرار گرفتن در معرض خورشید بهره می برد. سیستم های غیرفعال ساده هستند، قطعات متحرک کمی دارند و به حداقل تعمیر و نگهداری نیاز دارند و نیازی به سیستم های مکانیکی ندارند. پنجره های قابل اجرا، جرم حرارتی و دودکش های حرارتی عناصر رایجی هستند که در طراحی غیرفعال یافت می شوند. پنجره های عملیاتی به سادگی پنجره هایی هستند که می توانند باز شوند. جرم حرارتی به موادی مانند سنگ تراشی و آب اطلاق می شود که می توانند انرژی گرمایی را برای مدت طولانی ذخیره کنند. جرم حرارتی از نوسانات سریع دما جلوگیری می کند. دودکش های حرارتی اثر افزایش هوای گرم را ایجاد یا تقویت می کنند تا حرکت هوا را برای مقاصد خنک کننده القا کند. دیوارهای بال، پارتیشن های دیوار خارجی عمودی هستند که عمود بر پنجره های مجاور قرار می گیرند تا تهویه از طریق پنجره ها را افزایش دهند.
طرح کاربری زمین یا Land-use planningمنظور از طرح کاربری زمین این است که، با در نظر گرفتن سیاست های منطقه و شرایط قطعه مورد نظر و سایر عوامل ،کاربری مناسب برای قطعه مورد نظر کدام است
طول (چرخه) عمر یا Life cycleمنظور از چرخه (طول) عمر یک محصول، مدت زمانی است که مصرف کننده می تواند از آن محصول استفاده نماید. که همانطور که اشاره شد برای پایداری محیط زیست می توان از محصولات با طول عمر بالاتر استفاده کرد
ظرفیت برد محیطی یا Carrying Capacityظرفیت حمل را می توان به عنوان میانگین جمعیت یک گونه در یک زیستگاه خاص تعریف کرد. اندازه جمعیت گونه ها توسط عوامل محیطی مانند غذای کافی، سرپناه، آب و جفت محدود می شود. اگر این نیازها برآورده نشود، جمعیت کاهش می یابد تا زمانی که منبع دوباره بازگردد.
ظرفیت جذبی یا Assimilative capacityظرفیت جذب به توانایی محیط یا بخشی از محیط (مانند نهر، دریاچه، توده هوا یا لایه خاک) برای حمل مواد زاید بدون اثرات نامطلوب بر محیط زیست یا استفاده کنندگان از منابع آن اشاره دارد. آلودگی تنها زمانی رخ می دهد که از ظرفیت جذب فراتر رود.
عامل مخاطره یا Risk Factorعامل خطر یک ویژگی، وضعیت یا رفتاری است که احتمال ابتلا به آسیب را افزایش می دهد. عوامل خطر اغلب به صورت جداگانه ارائه می شوند، اما در عمل به تنهایی رخ نمی دهند. آنها اغلب با یکدیگر همزیستی و تعامل دارند.
عدالت محیط زیستی یا Environmental Justiceعدالت یا برابری محیط زیستی عبارت است از رفتار منصفانه و مشارکت معنادار همه مردم بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ، ملیت یا درآمد، با توجه به توسعه، بکارگیری و اجرای قوانین، مقررات و سیاست های محیط زیستی.
عددی ساده برای بیان مقدار کربن باقیمانده برای انتشار قبل از افزایش دمای جهانی مطلوب خود یا Carbon Budgetبودجه کربن عبارت است از "حداکثر مقدار مجموع خالص انتشارات کربن دی اکسید کربن (CO2) که منجر به محدود کردن گرمایش جهانی به یک سطح معین با احتمال معین می شود، با در نظر گرفتن تأثیر سایر عوامل اقلیمی انسانی"
عدم قطعیت یا Uncertaintyوضعیتی که می تواند ناشی از کمبود اطلاعات یا عدم توافق در مورد آنچه شناخته شده یا حتی قابل دانستن است باشد. ممکن است انواع مختلفی از منابع داشته باشد، از عدم دقت در داده ها گرفته تا مفاهیم یا اصطلاحات مبهم تعریف شده، یا پیش بینی های نامطمئن از رفتار انسان. بنابراین عدم قطعیت را می توان با معیارهای کمی (به عنوان مثال، تابع چگالی احتمال) یا با اظهارات کیفی (یعنی منعکس کننده قضاوت تیمی از کارشناسان) نشان داد.
عملیات معمول یک تجارت یا Business as usual (BAU)اصطلاح کسب و کار برای توصیف سناریویی استفاده شده است که هیچ سیاست اضافی فراتر از سیاست های فعلی را در نظر نمی گیرد و الگوهای توسعه اجتماعی-اقتصادی با روندهای اخیر سازگار است. این اصطلاح در حال حاضر کمتر از گذشته استفاده می شود.
غذای سنتی (مخالف fast food) یا slow foodجنبش slow food در ایتالیا در سال 1986 توسط کارلو پترینی به عنوان پاسخی به تأثیر منفی صنایع غذایی چند ملیتی تأسیس شد. slow food یک جنبش ضد فست فود است زیرا استفاده از محصولات فصلی محلی را تشویق می کند، روش های قدیمی تولید و آماده سازی را بازیابی می کند و غذا را در میزهای مشترک به اشتراک می گذارد. slow food تولید پایدار از نظر زیست محیطی، رفتار اخلاقی با حیوانات و عدالت اجتماعی را تشویق می کند.
غذای محلی خور یا localvoreکسی است که خوراکش از چیزهایی است که در همان محل رشد میکنند. این افراد حامی کسب و کارهایی هستند که مواد اولیه خود را محلی تهیه کنند.
غلیظ کردن یا Concentrateمحصولی که قبل از استفاده مورد نظر باید با حداقل هشت قسمت حجمی آب (نسبت رقت 1:8) رقیق شود.
غیر آب شیرین یا Non -freshwaterآب غیر شیرین به آبی اطلاق می شود که شیرین نباشد یا دارای نمک زیاد باشد. این آب می تواند از منابعی مانند اقیانوس ها، دریاها، دریاچه های نمک و آب های زیرزمینی شور باشد
غیر زنده یا Abioticغیر زنده، مانند فاکتور غیر زنده، که یک ویژگی فیزیکی و شیمیایی غیر زنده یک سیستم است، به عنوان مثال نور، دما، الگوهای باد، سنگ ها، خاک، pH، فشار و غیره در یک محیط.
فاضلاب سیاه یا Blackwaterآب سیاه هر گونه پسماند از توالت یا ادرار است. آب خاکستری فاضلابی است که برای شستشو، شستشو، حمام کردن یا دوش گرفتن استفاده شده است. فاضلاب شامل آب سیاه و خاکستری می شود.
فاضلاب متعفن، فاضلاب سپتیک یا septic sewageفاضلابی که در آن تنفس بی هوازی در حال انجام است که با رنگ مایل به سیاه و بوی سولفید هیدروژن مشخص می شود.
فاضلاب، پسآب یا Wastewaterفاضلاب، آب آلوده ای است که در نتیجه فعالیت های انسانی در بخش های کشاورزی، تجاری، خانگی و صنعتی تولید می شود.
فرسایش خاک یا Soil erosionفرسایش خاک به فرسایش لایه بالایی خاک موسوم به خاک سطحی، ماده حاصلخیز حیاتی برای زندگی اشاره دارد. میزان فرسایش خاک به عوامل زیادی از جمله ترکیب خاک، پوشش گیاهی و شدت باد و باران بستگی دارد.
فصل بارانی یا Wet seasonفصل مرطوب (گاهی اوقات فصل بارانی نامیده می شود) زمانی از سال است که بیشتر میانگین بارندگی سالانه یک منطقه رخ می دهد. زمانی از سال است که بیشتر بارندگی سالانه یک کشور یا منطقه رخ می دهد. به طور کلی، فصل حداقل یک ماه طول می کشد.
فناوری اطلاعات و ارتباطات یا ICT (Information and communications technology)فناوری اطلاعات و ارتباطات، به کاربری تکنولوژیهای دیجیتال برای ارتباط و پردازش اطلاعات از جمله رایانه، نرمافزار، اینترنت، تجهیزات مخابراتی و سیستمهای چندرسانهای اشاره دارد.
قابل بازیافت یا Recyclableواژه قابل بازیافت به مادهای اطلاق میشود که پس از استفاده اولیه قابل و تبدیل شدن به پسماند قابلیت و امکان پردازش و استفاده مجدد در تولید محصولات جدید داشته باشد.
قابل شارژ مجدد یا Refillableبه توانایی یک محصول یا ظرف برای چندین بار استفاده پس از تخلیه اشاره دارد، که پس از هر بار تمام شدن محصول ما قابلیت شارژ مجدد آن را داشته باشیم
قابل کمپوست یا Compostableکمپوست یک فرآیند کنترل شده و هوازی (نیاز به اکسیژن) است که مواد آلی را از طریق تجزیه طبیعی به یک اصلاح خاک غنی از مواد مغذی یا مالچ تبدیل می کند. محصول نهایی کمپوست است - ماده ای تیره، شکننده و با بوی خاک. میکروارگانیسم ها از مواد اضافه شده به توده کمپوست در طول فرآیند کمپوست تغذیه می کنند. آنها از کربن و نیتروژن برای رشد و تولید مثل، از آب برای هضم مواد و از اکسیژن برای تنفس استفاده می کنند.
قانون دسته بندی محصولات یا Product category rules (PCR)مجموعه ای از دستورالعمل ها و استانداردهایی هستند که چارچوبی را برای ارزیابی و ارتباط اطلاعات عملکرد محیطی برای یک دسته محصول خاص ارائه می کنند.
قوانین ردپای (اثر) محصولات یا Product Footprint Category Rules (PFCR)PFCR مجموعه ای از دستورالعمل ها یا معیارهایی است که شرکت ها برای اندازه گیری و ارزیابی اثرات زیست محیطی محصولات خود استفاده می کنند. این قوانین برای تعیین ردپای کربن، مصرف آب، تولید پسماند و سایر اثرات زیست محیطی مرتبط با یک محصول در طول چرخه عمر آن، از تهیه مواد خام تا دفع، استفاده می شود.
قیر یا Bitumenقیر نوعی روغن خام غلیظ، چسبنده و متراکم است که شبیه ملاس سرد (در دمای اتاق) است. قبل از پالایش نیاز به ارتقا دارد و آنقدر چسبناک است که برای انتقال از طریق خط لوله باید با هیدروکربن های سبکتر گرم یا رقیق شود.
کار پر مخاطره (غیرامن) یا Precarious workکار پرمخاطره به شغلی گفته می شود که با فقدان امنیت شغلی، ثبات و قابل پیش بینی بودن و همچنین دستمزد کم، مزایای محدودی و فرصت های کمی برای پیشرفت داشته باشد.
کار شایسته یا Decent Workسازمان بین المللی کار (ILO) کار شایسته را به عنوان «کار مولد برای زنان و مردان در شرایط آزادی، برابری، امنیت و کرامت انسانی» تعریف می کند. به طور کلی، کار زمانی شایسته تلقی می شود که: درآمد عادلانه ای داشته باشد. این یک شکل مطمئن از اشتغال و شرایط کار ایمن را تضمین می کند.
کار کودک یا Child labourاصطلاح "کار کودک" اغلب به عنوان کاری تعریف می شود که کودکان را از دوران کودکی، توانایی و منزلت آنها محروم می کند و برای رشد جسمی و ذهنی مضر است.
کاربری زمین یا Land useکاربری زمین به منظور استفاده ما از قطعه مورد نظر گفته می شود مثلا زمین مسکونی، تجاری، کشاورزی و ...
کارگروه افشای مالی مرتبط با اقلیم یا Task Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD)یک سازمان بینالمللی که در سال 2015 برای توسعه افشای ریسکهای مالی مرتبط با اقلیم برای استفاده شرکتها، بانکها و سرمایهگذاران در ارائه اطلاعات به سهامداران ایجاد شد. در سال 2021 نیوزیلند اولین کشور در جهان بود که الزامات گزارشگری را بر اساس چارچوب TCFD اتخاذ کرد. این لایحه افشای آب و هوا را برای حدود 200 سازمان در بخش های مالی و بیمه اجباری می کند.
کانون مغذی شدن، پتانسیل مغذی شدن یا Terrestrial and aquatic eutrophication potential(EP)پتانسیل مغذی شدن منجر به افزایش رشد گیاهان آبزی می شود که مربوط به مواد مغذی به جا مانده از کوددهی بیش از حد آب و خاک، مانند نیتروژن و فسفر می شود.
کاهش استفاده از منابع یا Reduced resource useکاهش استفاده از منابع به کاهش میزان استفاده از منابع طبیعی در فعالیت های مختلف مانند تولید، حمل و نقل و کشاورزی اشاره دارد. استفاده بیش از حد از منابع می تواند اثرات زیست محیطی قابل توجهی از جمله تخریب زیستگاه، آلودگی و انتشار گازهای گلخانه ای داشته باشد.
کاهش پسماند یا Waste reductionاقداماتی که به منظور کاهش مقدار پسماند هایی که باید دفع شوند. همچنین به عنوان پیشگیری از پسماند شناخته می شود.
کاهش تغییرات اقلیم یا Climate change mitigationکاهش - کاهش تغییرات اقلیمی - شامل کاهش جریان گازهای گلخانهای به دام میافتد که به اتمسفر میآیند، یا از طریق کاهش منابع این گازها (به عنوان مثال، سوزاندن سوختهای فسیلی برای برق، گرما، یا حملونقل) و یا افزایش "سینکها" که این گازها را انباشته و ذخیره می کنند (مانند اقیانوس ها، جنگل ها و خاک).
کاهش مصرف آب یا Reduced water consumptionکاهش مصرف آب به کاهش میزان مصرف آب در فعالیت های مختلف از جمله کشاورزی، تولید و مصارف خانگی گفته می شود. آب یک منبع گرانبها و محدود است و استفاده بیش از حد یا سوء مدیریت آب می تواند اثرات زیست محیطی قابل توجهی داشته باشد.
کاهش مصرف انرژی یا Reduced energy consumptionکاهش مصرف انرژی به کاهش میزان انرژی مصرفی در فعالیتهای مختلف از جمله گرمایش و سرمایش منازل، برق رسانی به وسایل نقلیه و ماشینها و تولید کالا و خدمات گفته می شود.
کدورت، کدری یا TURBIDITYتداخل در عبور نور از آب یا هوا. در هوا، این می تواند به دلیل مه، دود یا ذرات دیگر باشد. در آب، می تواند توسط ذرات معلق در اندازه های مختلف از کلوئیدی تا سوسپانسیون درشت ایجاد شود. کدورت به دلیل زیبایی، فیلترپذیری، کارایی ضد عفونی و در آب می تواند عمقی که در آن فعالیت فتوسنتزی می تواند رخ دهد را محدود کند، مهم است.
کربن آبی یا Blue Carbonکربن آبی به سادگی اصطلاح کربنی است که توسط اقیانوس ها و اکوسیستم های ساحلی جهان جذب می شود. احتمالاً شنیده اید که فعالیت های انسانی چیزی به نام دی اکسید کربن که حاوی کربن اتمسفر است منتشر می کند (یا می دهد).
کربن صفر یا Zero carbonاصطلاحی که گاهی برای توصیف محصول یا خدماتی استفاده میشود که در طول تولید و/یا عملیات تولید گازهای گلخانهای یا CO2 ایجاد نمیکند.
کربن کل، مجموع کربن یا Total carbonتمام کربن موجود در نمونه، از جمله کربن معدنی و آلی
کربن مثبت یا Carbon positiveکربن مثبت بیشتر موقعیتهای معمول کسب و کار را توصیف میکند. این بدان معناست که یک واحد تجاری مقداری از کربن را تولید می کند که بیش از صفر است. همه مشاغل با ردپای کربن، کربن مثبت هستند و به تغییرات آب و هوایی کمک می کنند.
کربن منفی یا Carbon negative· کربن منفی بودن به این معنی است که از طریق جذب کربن، جداسازی یا اجتناب از کربن بیشتری نسبت به کمک به محیط زیست، کربن را جبران کنید
کسب و کار اجتماعی یا Social enterpriseمشاغلی که برای مقابله با مشکلات اجتماعی، بهبود جوامع یا محیط زیست فعالیت می کنند. آنها سود خود را دوباره در تجارت یا جامعه سرمایه گذاری می کنند.
کشاورزی پایدار یا Sustainable agricultureکشاورزی پایدار یک سیستم کشاورزی است که سلامت بلندمدت خاک، اکوسیستم و جوامع محلی را ارتقا میدهد و در عین حال مواد غذایی را به شیوهای مسئولیتپذیر اجتماعی و از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه تولید میکند.
کشند سرخ (جزر و مد سرخ) یا Red tideكشند قرمز يا شكوفايي جلبكي پديده اي است طبيعي كه براثر نوعي جلبك ميكروسكپي به وجود مي آيد.اين موجود زنده در برخي موارد سمي توليد مي كند كه بر بخش مركزي سيستم عصبي ماهيان تاثير مي گذارد و سبب فلج شدن سيستم تنفسي آنها شده و مرگ ماهيان را به دنبال دارد.
کل کربن آلی یا Total organic carbonکربن آلی کل (TOC) اندازه گیری مقدار کل کربن موجود در ترکیبات آلی در آب خالص و سیستم های آبی است. TOC یک تکنیک تحلیلی و ارزشمند است که توسط سازمانها و آزمایشگاهها برای تعیین میزان مناسب بودن راهحل برای فرآیندهایشان استفاده میشود.
کمبود آب یا Water Scarcityعدم دسترسی به مقادیر کافی آب سالم برای مصارف انسانی و محیطی و کمبود منابع آب کافی برای رفع نیازهای آبی در یک منطقه.
کمربند باران گرمسیری یا TROPICAL RAIN BELTابرهای نزدیک خط استوا در بخشی از سال به سمت شمال حرکت میکنند و بارانهای موسمی را به مناطق معمولی خشک میرسانند. اگر این ابرها به سمت شمال حرکت نکنند، مناطق خشک دچار خشکسالی می شوند و به زودی کمبود مواد غذایی ایجاد می شود.
کنفرانس احزاب یا COP (Conference of Parties)کنفرانس احزاب (COP) توسط کنوانسیون به عنوان مرجع اصلی تصمیم گیری آن تأسیس شد. این سازمان متشکل از دولت ها و سازمان هایی مانند اتحادیه اروپا است و مسئولیت هدایت کنوانسیون را بر عهده دارد تا بتواند به چالش های جهانی و نیازهای ملی پاسخ دهد.
کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در معرض خطر یا CITES. که مخفف کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای جانوران و گیاهان وحشی در حال انقراض است، یک توافق جهانی بین دولتها برای تنظیم یا ممنوعیت تجارت بینالمللی گونههای در معرض تهدید است CITES
کنوانسیون تنوع زیستی یا CBD (Convention on Biological Diversity)کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) سند حقوقی بین المللی برای "حفاظت از تنوع زیستی، استفاده پایدار از اجزای آن و به اشتراک گذاری عادلانه و عادلانه از مزایای ناشی از استفاده از منابع ژنتیکی" است که توسط 196 کشور
کنوانسیون رامسر یا Ramsar convention (on wetlands)کنوانسیون رامسر برای تالابها (کنوانسیون مربوط به تالابهای مهم بینالمللی، به ویژه تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی)، پیمانی بینالمللی برای حفاظت از تالابها و حیوانات و گیاهان وابسته به آنها (به ویژه پرندگان آبزی) است که در سال ۱۳۴۹ در شهر رامسر به تصویب رسید.در ابتدا این معاهده به امضای نمایندگان ۱۸ کشور شرکتکننده رسید. در حال حاضر این پیمان ۲۴۱۲ مکان به وسعت بیش از ۲۵۴هزار هکتار در ۱۷۱ کشور را پوشش میدهد
کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا یا UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change)کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییر آب و هوا (UNFCCC) که در سال 1992 به امضا رسید، معاهدهای است که از زمان تأسیس، مبنایی برای مذاکرات بینالمللی آبوهوایی، از جمله توافقنامههای مهمی مانند پروتکل کیوتو (1997) و موافقتنامه پاریس فراهم کرده است (2015). این کنوانسیون توسط 197 کشور که متعهد شده اند در مورد تغییرات آب و هوایی اقدام کنند و به طور منظم پیشرفت خود را گزارش دهند، تصویب شده است.
کیفیت آب یا Water qualityکیفیت آب ویژگی های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی آب است که مناسب بودن آن را برای مصارف مختلف از جمله آشامیدن، تفریح و اکوسیستم های آبی تعیین می کند.
گردشگری پایدار یا Sustainable Tourismاین رویکردی به گردشگری است که در آن یکپارچگی فرهنگی، فرآیندهای زیستمحیطی، تنوع زیستی و سیستمهای حفظ حیات با حفظ محیطزیست بدون خراب شدن یا تغییر، و بدون برهم زدن اقتصادی، اجتماعی و زیباییشناختی مردم منطقه مورد بازدید حفظ میشود.
گردشگری هوشمند یا Smart Tourismاین نوع گردشگری است که مستلزم ادغام بسیاری از عوامل و مؤلفه ها از جمله خدمات زیرساخت فیزیکی و فناوری اطلاعات در سطح بالا، منابع انسانی آموزش دیده، درک مدیریت مؤثر و روحیه رهبری، شیوه های تبلیغات و بازاریابی مؤثر، همکاری بین ذینفعان و آگاهی زیست محیطی.
گرمای محسوس یا SENSIBLE HEATگرمایی که می تواند احساس یا حس شود. گرمای محسوس یک ماده یا جسم نشان دهنده مقدار گرمای ماده در واحد جرم است. انتقال گرمای محسوس در توده های هوا سهم مهمی در توزیع مجدد گرما از مناطق استوایی به قطب ها دارد.
گزارش پایداری یا Sustainability reportگزارشهایی که توسط یک شرکت یا سازمان منتشر میشود و اطلاعاتی را درباره تأثیرات سازمان بر محیطزیست، جامعه و اقتصاد منتشر میکند. آنها ارزشها و مدل حاکمیتی سازمان را ارائه میکنند و پیوند بین استراتژی و تعهد آن به اقتصاد جهانی پایدار را نشان میدهند.
گزارش جامع/ گزارش یکپارچه یا Integrated reportingشکلی از گزارشدهی شرکتی است که با در نظر گرفتن عملکرد مالی و غیرمالی آن، دید جامعتر و یکپارچهتری از عملکرد یک شرکت ارائه میدهد
گواهینامه Leadership in Energy and Environmental Design یا LEED CertificationLEED یک سیستم رتبه بندی است که برای ارزیابی پایداری ساختمان ها توسط شورای ساختمان سبز ایالات متحده ایجاد شده است . گواهینامه LEED نشان می دهد که ساختمان طذاحی شده و ساخته شده استاندارد های مذکور را رعایت کرده است.
گونه مهاجم یا Invasive speciesگونه مهاجم یک گیاه، حیوان یا میکروب غیر بومی است که در یک اکوسیستم جدید گسترش می یابد و باعث آسیب به محیط زیست، اقتصاد یا سلامت انسان می شود
لایه زیرین-اساس یا Beddingمواد آلی، مانند روزنامه خرد شده، برای حفظ رطوبت و اجازه گردش هوا و زهکشی مناسب استفاده می شود تا محیطی سالم برای کرم ها در یک ظرف ورمی کمپوست فراهم کند.
لجن یا SLUDGEرسوب جامد یا نیمه جامد که در طی تصفیه از آب آلوده ته نشین می شود. لجن در هنگام تصفیه فاضلاب و همچنین در کارخانه های خمیر کاغذ و برخی از تاسیسات صنعتی دیگر تولید می شود. ممکن است در محل دفن پسماند دفع شود، اما اگر ارگانیک باشد، می تواند به عنوان یک اصلاح کننده مفید خاک استفاده شود.
لندفیل یا Landfillلندفیل محلی است که برای دفن بهداشتی و غیر بهداشتی پسماند ها به کار می رود. قدیمی ترین روش مدیریت پسماند دفن است و از دیرباز از لندفیل ها استفاده می شود. لندفیل بهداشتی باید محیط زیست را از آلودگی ها حفظ نماید و از انتشار آلودگی های خود جلوگیری کند
ماده ای که تحت فشار محصور شده و به صورت اسپری ریز توسط یک گاز پیشران آزاد می شود. یا Aerosolsمجموعه ای از ذرات جامد یا مایع معلق در هوا، با اندازه معمولی بین 0.01 تا 10 میکرومتر، که حداقل برای چندین ساعت در جو باقی می مانند. آئروسل ها ممکن است منشا طبیعی یا انسانی داشته باشند. آئروسلها ممکن است به روشهای مختلفی بر آب و هوا تأثیر بگذارند: مستقیماً از طریق پراکندگی و جذب تشعشع، و به طور غیرمستقیم با عمل به عنوان هستههای تراکم ابرها یا اصلاح خواص نوری و طول عمر ابرها.
مالیات بر کربن یا Carbon Taxبر اساس مالیات کربن، دولت قیمتی را تعیین می کند که انتشار دهندگان باید برای هر تن گازهای گلخانه ای که منتشر می کنند، بپردازند. کسبوکارها و مصرفکنندگان برای اجتناب از پرداخت مالیات، اقداماتی مانند تعویض سوخت یا استفاده از فناوریهای جدید برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای خود انجام خواهند داد.
مبارز زیرسن قانونی یا Underage Combatantاز زمان ظهور انواع جدیدی از درگیری ها که در آن سربازان منظم در یک طرف و چریک ها در طرف دیگر وجود دارند - ما به طور مکرر پسرانی را می بینیم که کمی بیشتر از کودکان در تئاترهای رزمی هستند، سلاح هایی به دست می گیرند و آماده استفاده از آنها هستند.
متغیرهای اقلیمی یا Climate variabilityتغییرپذیری آب و هوا به تغییرات در وضعیت میانگین و سایر آمارها (مانند انحرافات استاندارد، وقوع افراطها و غیره) آب و هوا در همه مقیاسهای مکانی و زمانی فراتر از رویدادهای جوی فردی اشاره دارد. تغییرپذیری ممکن است به دلیل فرآیندهای داخلی طبیعی در سیستم آب و هوایی (تغییرپذیری داخلی)، یا به دلیل تغییرات در نیروی خارجی طبیعی یا انسانی (تغییرپذیری خارجی) باشد.
متوازنسازی کربن یا Carbon offsettingجبران کربن کاهش یا حذف انتشار دی اکسید کربن یا سایر گازهای گلخانه ای است که به منظور جبران انتشار گازهای گلخانه ای در جاهای دیگر ایجاد می شود.
محتوای مبتنی بر زیست یا Biobased contentمحصولات مبتنی بر زیست محصولاتی هستند که به طور کامل یا جزئی از زیست توده مشتق شده اند. بنابراین، تعیین میزان زیست توده موجود در محصول ضروری است.
محدودیت اضطراری یا Emergent constraintتلاشی برای کاهش عدم قطعیت در پیشبینیهای اقلیمی، با استفاده از مجموعهای متشکل از 32 ESM برای مرتبط کردن یک بازخورد خاص یا تغییر آینده به مشاهده آب و هوای گذشته یا فعلی.
محصول بکر، فرآورده بکر، محصول دست اول یا Virgin Productموادی که مستقیما از مواد اولیه که قبلا هرگز مورد استفاده نبوده اند تولید میشوند مانند ساخت لوله هایی که آب آشامیدنی را حمل می کنند. با این حال، لوله ها و اتصالات فاضلاب را می توان با استفاده از مواد بازیافتی تولید کرد.
محصولات پس از مصرف (ضایعات) یا Post -consumer materialمواد پس از مصرف (ضایعات) به محصولات یا موادی گفته می شود که توسط مصرف کننده نهایی مورد استفاده قرار گرفته و سپس دور انداخته شده اند، درنهایت برای دفع یا بازیافت و بازیابی برده می شوند.
محصولات/مواد مبتنی بر زیست یا Bio-based Products/Materialمحصولات مبتنی بر زیست از مواد خام بیولوژیکی (زیست توده) ساخته می شوند. مواد خام جدید را می توان به طور نامحدود کشت کرد، مشروط بر اینکه زمینی که این محصولات در آن کشت می شوند به درستی نگهداری شود. استفاده از مواد خام بیولوژیکی به کاهش مصرف سوخت های فسیلی کمک می کند.
مخاطره یا Risk (environmental risk)اندازه گیری احتمال وقوع آسیب به جان، سلامت، اموال و/یا محیط زیست در نتیجه یک خطر معین.
مخزن کربن یا Carbon Sinkمخزن کربن به هر چیزی گفته میشود که کربن بیشتری را از اتمسفر جذب میکند، مثلاً گیاهان، اقیانوسها و خاک. در مقابل، منبع کربن هر چیزی است که کربن بیشتری نسبت به جذب خود در اتمسفر آزاد می کند - به عنوان مثال، سوزاندن سوخت های فسیلی یا فوران های آتشفشانی.
مخزن گندآب یا septic tankسپتیک تانک مخزنی است که در آن فاضلاب به کمک فرایندهایی از قبیل ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی تصفیه می گردد. فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی اصلی ترین فرآیندهایی هستند که در سپتیک تانک باعث تصفیه فاضلاب میشوند. این فرآیندها عمدتا شامل ته نشینی، شناورسازی و فرآیندهای بی هوازی بیولوژیکی بوده که هرکدام بخشی از بار آلودگی را کاهش می دهند.
مداخله بشری یا Anthropogenicاثر، نتیجه یا فرآیند فعالیت انسان.
مدل طراحی محصولات به شیوه احیایی و در چرخه طبیعی یا Cradle-to-Cradleاز منبع(گهواره) به منبع (گهواره) را می توان طراحی و تولید انواع محصولات به گونه ای تعریف کرد که در پایان عمر آنها به طور واقعی بازیافت شوند (بازیافت شوند)، با تقلید از چرخه طبیعت با همه چیز بازیافت یا به زمین بازگردانده شوند. به طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق غذا، به عنوان یک ماده مغذی کاملا ایمن، غیر سمی و زیست تخریب پذیر. از گهواره به گهواره، همه اجزای یک محصول، محصول دیگری، زمین یا حیوان را تغذیه میکنند یا به سوخت تبدیل میشوند: محصولات یا از موادی تشکیل شدهاند که زیست تخریب میشوند و تبدیل به غذا برای چرخههای بیولوژیکی میشوند یا از مواد فنی که در چرخههای فنی حلقه بسته باقی میمانند. ، به طور مداوم به عنوان مواد مغذی با ارزش برای صنعت در گردش است. می توان استدلال کرد که گهواره به گهواره معادل پایداری واقعی است - از طریق اجزای بیولوژیکی یا فنی مورد استفاده، همه محصولات پایدار می شوند زیرا هیچ چیز تبدیل به پسماند نمی شود که قابل استفاده مجدد نباشد.
مدل قطع، فرآیند تولید را فقط به محصولات جانبی قابل تخصیص خود اختصاص میدهد یا Cut-off methodروش Cut-off استدلال می کند که هر محصول فقط باید به اثرات زیست محیطی که مستقیماً توسط آن محصول ایجاد می شود اختصاص داده شود. بنابراین بار مواد اولیه (V1) به بار چرخه عمر (L1) برای محصول 1 اختصاص داده می شود.
مدل کسب و کار- مدل تجاری یا Business modelیک مدل کسب و کار با سه عنصر اصلی تعریف می شود: ارزش پیشنهادی، ایجاد و تحویل ارزش، و جذب ارزش. ایجاد ارزش در قلب هر مدل کسب و کاری قرار دارد. شرکتها اغلب با بهرهگیری از فرصتهای تجاری، بازارها و جریانهای درآمد جدید، ارزش را به دست میآورند.
مدل های کسب و کار فراگیر یا Inclusive Business Models (IBMs)مدل های کسب و کار فراگیر نوعی از انواع مدل های تجاری که به دنبال ارزش گذاری برای جوامع کم درامد است
مدیریت پسماند خطرناک یا Hazardous waste managementمدیریت پسماندهای خطرناک به مدیریت، نگهداری و دفع ایمن و مؤثر موادی که برای سلامت انسان و محیط زیست خطرآفرین هستند، مانند مواد شیمیایی، آفت کش ها و پسماند های رادیواکتیو اشاره دارد.
مدیریت جنگلداری یا silvicultural managementاستفاده از روش هایی که باعث افزایش بهره وری درختان در جنگل های مدیریت شده می شود، مانند کاشت نهال، تنک کردن درختان، یا استفاده از علف کش ها برای کاهش فراوانی علف های هرز.
مدیریت یکپارچه پسماند یا Integrated Waste Managementمدیریت یکپارچه پسماند یک رویکرد جامع برای مدیریت جنبه های مختلف پسماند، که شامل تولید، جمع آوری، حمل ونقل، پردازش، تصفیه و دفع آن است
مرگ و میر کودکان یا Child mortalityدر جمعیت شناسی، مرگ و میر کودکان به مرگ کودکان زیر پنج سال و مرگ و میر نوزادان به مرگ کودکان زیر یک سال اشاره دارد.
مسئولیت اجتماعی شرکت ها یا Corporate Social Responsibility (CSR)مسئولیت اجتماعی شرکتی یا CSR، نوعی از خود تنظیمی است که مسئولیت پذیری و تعهد کسب و کار را برای کمک به رفاه جامعه از طریق اقدامات مختلف محیطی و اجتماعی نشان می دهد.
مسئولیت اجتماعی شرکت ها یا Corporate Social Responsibility (CSR)CSR نقش مهمی در درک برند یک شرکت دارد. جذابیت برای مشتریان، کارمندان و سرمایه گذاران؛ حفظ استعداد؛ و موفقیت کلی در کسب و کار. یک شرکت می تواند چهار نوع تلاش CSR را اجرا کند: ابتکارات زیست محیطی، کار خیریه، شیوه های کار اخلاقی و پروژه های داوطلبانه."
مشارکت (سند) ملی تعیین شده NDC یا NDCs (Nationally Determined Contributions)سند تعهدات ملی (NDC) موارد مهمی مانند تعهدات کشور و میزان بار مالی این تعهدات در این سند را شامل میشود و به همین دلیل میتوان گفت مغز اصلی موافقتنامه پاریس است. مطابق تعهدات مدنظر سازمان محیط یست ایران موظف به کاهش ۴ درصدی غیر مشروط و ۱۲ درصدی مشروط (مشروط به رفع تحریمها) گازهای گلخانهای انسانساخت میشود
مشارکت سیستم دولتی و خصوصی یا PPPs (Public Private Partnerships)مشارکتهای دولتی و خصوصی (PPPs) به تمهیدات بین سازمانهای دولتی و شرکتهای بخش خصوصی گویند که در آن دو طرف برای دستیابی به یک هدف مشترک یا ارائه خدمات عمومی با یکدیگر همکاری میکنند. PPPها برای استفاده از نقاط قوت هر دو بخش دولتی و خصوصی طراحی شده اند تا به نتایجی دست یابند که ممکن است از طریق کار هر یک از بخش ها به تنهایی امکان پذیر نباشد.
مصرف گرایی آگاهانه یا Conscious consumerismمصرفگرایی آگاهانه، که گاهی مصرفگرایی اخلاقی یا مصرفگرایی سبز نامیده میشود، به معنای تصمیمگیری عمدی مصرفکنندگان برای خرید است که معتقدند تأثیر مثبت اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی دارد.
مصرف گرایی آگاهانه یا Conscious consumerismمصرفگرایی آگاهانه، که گاهی مصرفگرایی اخلاقی یا مصرفگرایی سبز نامیده میشود، به معنای تصمیمگیری عمدی مصرفکنندگان برای خرید است که معتقدند تأثیر مثبت اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی دارد.
به طور خلاصه، این به معنای خرید با در نظر گرفتن پایداری است. این می تواند شامل خرید یک محصول خاص یا عدم خرید هیچ چیزی باشد، هر دو تصمیمات آگاهانه هستند.
معادل دی اکسید کربن یا Carbon dioxide equivalentمعادل دی اکسید کربن یا معادل CO2، که به اختصار CO2-eq نامیده می شود، یک معیار متریک است که برای مقایسه انتشار گازهای گلخانه ای مختلف بر اساس پتانسیل گرمایش جهانی (GWP)، با تبدیل مقادیری از گازهای دیگر به مقدار معادل استفاده می شود. دی اکسید کربن با همان پتانسیل گرمایش جهانی.
معدنی سازی مجدد یا Remineralizeمعدنی سازی مجدد مواد مغذی، فرآیندی است که چرخه مواد مغذی را کامل می کند.
منابع تجدید پذیر یا Renewable Resourcesمنبعی که با سرعتی که می توان از آن سریعتر یا حداقل به همان سرعتی که می توان استفاده کرد جایگزین می شود. برای مثال، اکسیژن (0) موجود در هوا، گیاهان و حیوانات در محیط، آب در سیستم هیدرولوژیکی و انرژی خورشید همگی تجدیدپذیر هستند. فشارهای مدرن بر روی چنین منابعی شرایطی را ایجاد کرده است که آنها قادر به تجدید سریع به اندازه کافی برای پاسخگویی به خواسته های خود نیستند. بعید است که اکسیژن با سرعت بیشتری نسبت به استفاده آن جایگزینی شود و خورشید به تامین انرژی برای میلیون ها سال ادامه دهد. گاهی اوقات از چنین منابعی به عنوان منابع دائمی یاد می شود. با این حال، در بسیاری از نقاط، منابع گیاهی و حیوانی با نرخی بیشتر از نرخ طبیعی تولید آنها مصرف می شود. به طور مشابه، در تعداد فزاینده ای از مناطق در سراسر جهان، نرخ مصرف آب از توانایی چرخه هیدرولوژیکی برای حفظ ذخایر طبیعی پیشی گرفته است.
منابع درگیر یا Conflict resourcesمنابع منازعه منابع طبیعی هستند که بهرهبرداری و تجارت سیستماتیک آنها در شرایط منازعه منجر به نقض جدی حقوق بشر، نقض حقوق بشردوستانه بینالمللی یا نقض حقوق بشردوستانه بینالملل میشود، بهرهبرداری از آنها یا منجر به آن میشود.
منابع طبیعی یا Natural Resourcesمنابعی هستند که انسانها آنها را به وجود نیاورده اند.این منابع شامل تمام خواص ارزشمند از قبیل خواص مغناطیسی، گرانشی، الکتریکی، نیروها و… میشود. این منابع در کره زمین شامل نور خورشید، اتمسفر، آب، خشکی (شامل همه مواد معدنی) و تمام پوشش گیاهی، محصولات کشاورزی و زندگی جانوری که به صورت طبیعی در آن وجود داشته یا دارد، میشود
منافع مشترک یا Co-benefitsتأثیرات مثبتی که یک سیاست یا اقدام با هدف یک هدف ممکن است بر اهداف دیگر داشته باشد و در نتیجه کل منافع را برای جامعه یا محیط زیست افزایش دهد. منافع مشترک اغلب در معرض عدم قطعیت هستند و در میان عوامل دیگر به شرایط محلی و شیوه های اجرایی بستگی دارند. از مزایای مشترک نیز به عنوان مزایای جانبی یاد می شود.
منبع تجدید ناپذیر یا Nonrenewable Resourceمنبعی طبیعی است که نمیتواند به صورت طبیعی با سرعتی جایگزین شود که با نرخ مصرف آن هماهنگ گردد. به عنوان مثال آب های زیر زمینی جزء منابع تجدیدناپذیر قلمداد میشوند.
منطقه حفاظت شده یا Protected Area سازمان حفاظت محیط زیست منطقه حفاظتشده را اینگونه تعریف می کند که اراضی به نسبت وسیع با ارزش حفاظتی زیاد که با هدف حفظ و احیای رویشگاههای گیاهی و زیستگاههای جانوری انتخاب میشوند. مناطق حفاظتشده، محیطهای مناسبی برای اجرای برنامههای آموزشی و پژوهشهای زیستمحیطی بهشمار میآیند.
منطقه خشک یا Arid zoneمناطقی که رشد پوشش گیاهی به دلیل محدودیت در دسترس بودن آب به شدت محدود شده است. در بیشتر موارد، پوشش گیاهی بومی مناطق خشک کم است. تنوع بارندگی زیاد است و میانگین سالانه آن کمتر از 300 میلی متر است. کشاورزی در مناطق خشک نیاز به آبیاری دارد.
مه دود فوتوشیمیایی یا Photochemical Smogمه دود فتوشیمیایی نوعی آلودگی هوا است که از واکنش شیمیایی پیچیده بین اکسیدهای نیتروژن (NOx)، ترکیبات آلی فرار (VOCs) و نور خورشید ناشی می شود. این واکنش مخلوطی از آلاینده ها از جمله ازن، ذرات معلق و ترکیبات سمی مختلف تولید می کند.
مه دود یا smogترکیبی از دود و مه که باعث آلودگی هوا می شود. در ابتدا برای آلودگی حاوی دود اسیدی ناشی از سوزاندن زغال سنگ استفاده شد، اما همچنین برای توصیف آلودگی فتوشیمیایی شهرهایی مانند لس آنجلس، که در آن هیدروکربنها و اکسیدهای نیتروژن (NO) از خودرو به اتمسفر آزاد میشوند، استفاده شد.
مواد بازیافتی صنعتی شده یا POST INDUSTRIAL RECYCLED (PIR)مواد بازیافتی پساصنعتی (PIR) موادی هستند که از کالاها تولید می شوند و به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات جدید مورد استفاده مجدد یا بازیافت قرار می گیرند. این مواد میتوانند از منابع مختلفی از جمله ضایعات تولیدی، برشها، و سایر ضایعات تولید شده در طول فرآیندهای تولید به دست می آیند.
مواد بازیافتی مصرف شده یا POST CONSUMER RECYCLED (PCR)مواد بازیافتی مصرف شده (PCR) موادی هستند که از پسماند های تولیدی توسط مصرف کنندگان بازیابی یا جمع آوری شده و برای استفاده به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات جدید پردازش شده اند.
مواد بازیافتی یا Recycled materialمواد بازیافتی به ماده ای گفته می شود که پس از دور ریختن به عنوان پسماند برای بازیافت جمع آوری و پردازش شده است. و پس از آن باز یافت شده و تبدیل به محصولا بازیافتی جدید شده است
مواد بازیافتی یا احیا مجدد یا Recovered [reclaimed] materialبه هر ماده ای اطلاق می شود که پس از دور ریختن به عنوان پسماند جمع آوری، پردازش و استفاده مجدد شده است.
مواد بسیار نگران کننده یا SVHCs: Substances of Very High Concernموادی که ممکن است اثرات جدی و اغلب غیرقابل برگشتی بر سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند را می توان به عنوان مواد بسیار نگران کننده (SVHCs) معرفی کرد.
مواد زائد (پسماند) جامد شهری یا Municipal solid wasteمواد زائد جامد شهری یا پسماند های جامد شهری، به پسماند های غذایی، ساختمانی و سایر مواد جامد مانند پلاستیک و منسوجات گفته می شود که در جوامع شهری مانند مراکز مسکونی و تجاری تولید می شوند
مواظبت از تبعات محصولات یا Product stewardshipمجموعه اقداماتی است که باید انجام شود تا از جلوگیری از تبعات منفی زیستمحیطی، بهداشتی و ایمنی مربوط به یک محصول خاص تا آخر چرخه عمر آن اطمینان حاصل شود
میزان انتشار کربن یا Carbon footprint (CF)ردپای کربن مجموع انتشار گازهای گلخانه ای (GHG) ناشی از یک فرد، رویداد، سازمان، خدمات، مکان یا محصول است که به صورت معادل دی اکسید کربن (CO2e) بیان می شود.
میکروپلاستیک یا Microplasticsمیکروپلاستیکها اشیایی فوقالعاده کوچک هستند؛ که در نزدیکی سطح بستر یا بر روی ساحل دریاها و اقیانوسها وجود دارند. در واقع آنها به عنوان اشیایی پلاستیکی که قطرشان کمتر از ۵ میلیمتر است شناخته میشوند.
ناحیه های 1،2 و3 انتشار یا Scope 1, 2 & 3 emissionsمحدوده ی 1 به انتشار مستقیم گازهای گلخانه ای از تولیدات کشاورزی و جنگلی اختصاص دارد. محدوده ی 2 به انتشار غیرمستقیم مرتبط با برق، بخار، گرما یا سرما اشاره دارد. محدوده ی 3 شامل انتشار گازهای گلخانهای مرتبط با شرکتهای پایین دستی میشود که در آن کالاهای تولید شده از محصولات در معرض خطر جنگل از طریق بخش کشاورزی، جنگلداری و سایر کاربریهای زمین (پروتکل GHG) تولید میشوند.
نازک شدن (تخریب) لایه اوزون یا Ozone depletionتخریب لایه اوزن به معنای کاهش مقدار اوزن در لایه استراتوسفر است. با نازک شدن لایه اوزون مقدار قابل توجهی از اشعه های UV را که جذب می کرد، از خود عبور می دهد و موجب بیماری ها ی همچون سرطان و اب مروارید خواهد شد.
نسبت نور یا تابش فرودی که توسط یک سطح، معمولاً سطح یک سیاره یا ماه منعکس می شود. یا Albedoکسری از تابش خورشیدی که توسط یک سطح یا جسم منعکس می شود که اغلب به صورت درصد بیان می شود. سطوح پوشیده از برف آلبدوی بالایی دارند، آلبدوی سطحی خاک ها از بالا تا پایین متغیر است و سطوح پوشیده از پوشش گیاهی و اقیانوس ها آلبدوی پایینی دارند. آلبدوی سیاره ای زمین عمدتاً از طریق ابرهای مختلف، برف، یخ، سطح برگ و تغییرات پوشش زمین تغییر می کند.
نشست/ آداب و رسوم/ قاعده یا Conventionکنوانسیون، گردهمایی افراد برای بحث در مورد یک موضوع خاص یا شرکت در فعالیت های مربوط به یک علاقه یا زمینه مشترک است. کنوانسیون ها اغلب برای گرد هم آوردن متخصصان تجارت یا صنعت برگزار می شود تا درباره موضوعات یا موضوعات مهم در حوزه خود بحث کنند. کنوانسیون هایی که بر موضوعات مختلف تمرکز دارند، به عنوان مثال، تغییرات آب و هوا، حفاظت از لایه ازن استراتوسفر، کیفیت هوا، مواد شیمیایی و حفاظت از طبیعت. کنوانسیون ها ابزارهایی برای ارتقای همکاری و توسعه قوانین و اقدامات بین المللی محیط زیست هستند.
نفتاب (آب همراه نفت) یا Produced Waterنفتاب، آبی است که در حین فعالیت های استخراج نفت و گاز مانند شکستگی هیدرولیکی یا حفاری به سطح زمین آورده می شود. که شامل مواد نفتی و آلاینده ها زیادی همچون فلزات سنگین است.
نیاز طبیعی و زیستی نسبت به اکسیژن یا Biological Oxygen Demand (BOD)BOD اندازهگیری مقدار اکسیژن مورد نیاز برای حذف مواد آلی زائد از آب در فرآیند تجزیه توسط باکتریهای هوازی (باکتریهایی که فقط در محیطی حاوی اکسیژن زندگی میکنند) است.
هیئت بین دولتی تغییرات اقلیم (climate change) یا IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change)IPCC یک نهاد علمی است که توسط سازمان ملل در سال 1988 تاسیس شد تا بر روی تغییرات اقلیم کار کند.